Merkez Bankası nın yüksek enflasyon ve paha kaybeden TL ye karşın siyaset faizini yüzde 14 Gerze escort te sabit tuttuğu Para Siyaseti Heyeti PPK toplantısının çabucak akabinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ndan BDDK üst üste kritik ataklar geldi
Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine nazaran şirketlerin TL satarak yurtdışında swap yapmasını kısıtlayan BDDK bugün de TL krediler için döviz varlığı sonu getirdi.
BDDK nın kararına nazaran şirketler Şarkışla Escort TL kredi kullanmak istiyorlarsa BDDK nın getirdiği hudut kadar döviz varlığı olmak zorunda Hudut ise şirketlerin döviz varlıklarının 15 milyon TL yi aşmaması
Eğer 15 milyon TL yi aşıyor yahut Suşehri Escort şirketin cirosu ile faal büyüklüğünün yüzde 10 undan fazla dövizi varsa bu şirketler TL kredi kullanamayacak 15 milyon TL yi aşmayan şirketler ise sonu aşmama kelamı vererek TL kredi kullanabilecek Yıldızeli Escort
Dolar 17 liranın altına indi
Bu kararın akabinde dolar TL Türkiye piyasaları kapanmışken bankalararası piyasada düşük hacimli süreçlerde 17 36 lira düzeylerinden süratle 16 40 lira düzeylerine kadar geriledi Saat Zara escort 20 15 itibariyle dolar TL 16 71 liradan süreç görüyordu
15 milyon TL yi aşmayacağım sözü
BDDK nın Türkiye piyasaları kapandıktan sonra yaptığı açıklamaya nazaran kurum kredi sisteminin aktif bir halde çalışmasına yönelik olarak koordineli makro ihtiyati adımlar atılmasına karar verdi
Buna nazaran şirketler kredi başvurusu yaptıkları tarih itibariyle yabancı para nakdi varlıklarının altın dahil efektif döviz ile bankalardaki YP mevduat Türk Lirası karşılığı 15 milyon TL’nin üzerinde ise ve bu yabancı para varlıklar şirketin en şimdiki finansal tablolarına nazaran faal toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşıyorsa bu şirket TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullanamayacak
Döviz alımını yasakladığı için bir nevi sermaye kontrolü
Yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise kredi müracaat tarihinde mevcut yabancı para nakdi varlıkları ile en yeni finansal tablolarının etkin toplamını ve son 1 yıllık net satış hasılatını bağımsız kontrol kuruluşuna tespit ettirecekler Ve kullanacakları kredinin vadesi boyunca yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını beyan ve taahhüt edecekler
Peki bu piyasayı nasıl etkileyecek Bankacılık kaynakları kararın hem şirketlere neredeyse döviz alımını pratikte yasakladığı için bir sermaye denetimi olarak yorumlanabileceğini hem de şirketlere döviz varlıklarını satma zaruriliği getirdiğini vurguladı Kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran Türkiye de gerek işletme sermayesi gerek ihracat için TL kredi almadan çalışan şirket çok çok az
Rotatif kredi kullanımını da etkileyecek
Bu hudut şirketlerin rotatif kredi kullanımını da etkileyecek Bankacılık kaynakları Merkez Bankası nın faiz artırmadan TL deki bedel kaybının önüne geçilebilmesi için bu çeşit makroihtiyati uygulamalar getirildiğini belirterek ayrıyeten kamunun son devirde hükmî bireylerin döviz alımlarının sürmesinin de bu adımı atılmasının nedenlerinden olduğunu kaydetti Kaynaklar şirketlerin döviz varlıklarına karşın yüksek enflasyon ortamında düşük TL kredi faizleriyle kredi alıp ithalat için döviz muhtaçlıklarını karşıladıklarını belirterek BDDK nın döviz alımı için TL kredi kullanılmamasını istediğini lisana getirdi
Fazlası olanın döviz satmaktan diğer devası yok
Şirketlerin bu hudut sonrası spot piyasada döviz satmak zorunda kalacaklarını söyleyen kaynaklar şirketlerin ise döviz varlıklarını şirket sahibinin hesaplarına aktarabileceklerini yahut VİOP ta süreç yapabileceklerini lisana getirdi VİOP ta da fiziki bir alım satım olmadığı ve ortada farkın Merkez Bankası tarafından kapatıldığı için dolar TL nin artışında tesir etmeyeceği için bu tarafta kararlar alındığını söyleyen bankacılık kaynakları Merkez Bankası nın da bundan sonra VİOP ta daha faal yer alacağını vurguladı
Bankacılık kaynakları gerçek faiz siyaseti uygulanmadan bu tıp makroihtiyati önlemlerde TL nin pahasının korunmaya çalışılmasının kısa vadeli bir rahatlatma sağlayacağını kaydederek uzun vadede bu adımların daha büyük problemler yaratacağını vurguladı
Dr Burcu Aydın Özüdoğru Bilkent Üniversitesi Öğretim Vazifelisi E IMF Ekonomisti
Kur baskısı sürerken krediyi kısma stagflasyon riskini artırıyor
Dr Burcu Aydın Özüdoğru nun BDDK nın son kararı ile ilgili yaptığı tahlil şöyle
BDDK nın yabancı para varlıkları olan firmalara TL kredi kapısını kapatması firmalara döviz sattırır mı Bu soruya Kur Muhafazalı Mevduat örneğinden yanıt vermeye çalışalım KKM nin şirketlere sunduğu ana para kur muhafazası kambiyo gelirlerinden ve faiz yararından muafiyet üzere değerli havuçlara karşın BDDK bilgilerine nazaran 17 Haziran prestijiyle şirketler toplam mevduatlarının yaklaşık 60 ını yabancı parada tutuyor Bu oran 2015 li yıllarda 30 dolaylarındaydı Tekrar KKM ye karşın yıl sonundan bu yana dolar TL ye karşı yaklaşık 50 arttı
BDDK nın 24 Haziranda açıkladığı düzenleme bu etapta yalnızca bağımsız kontrole tabi firmaları etkileyecek KOBİ lerin büyük kısmı kapsam dışı duruyor Düzenlemeden etkilenecek firmaların lobi gücüyle izleyen günlerde limitlerde esneme görebiliriz
İç talep ve istihdam olumsuz etkilenir
Düzenlemeye tabi olacak firmalardan acil işletme kredisi gereksinimi olanlar döviz varlıklarını bozabilir Öbür firmalar ise KKM örneğinden de yola çıkarak yabancı para durumunda değişiklik yapmayabilir
Öte yandan firmaların krediye erişimini azaltmak ekonomik aktivite iç talep ve istihdamı olumsuz istikamette etkileyecektir
Birçok iktisatta politikler bu yüzden faiz oranlarının artmasını istemez Türkiye de ise ekonomik aktivite düzenlemelerle baskılanırken para ve maliye siyasetleri gevşek bir yapıda yürütülüyor
Kur ve enflasyon üzerinde üst istikametli baskı devam ederken kredi kanalının sıkılması yurt dışında sıkça konuşulan stagflasyon riskini yurt içinde görme ihtimalini de artırıyor
