Üreme çağındaki bayanlarda 5-10 oranında görülme sıklığına sahip olan polikistik over sendromu (PKOS yahut PKO) bayanlarda en sık görülen infertilite (kısırlık) nedeni olarak kabul ediliyor. Lakin gerçek bir tedavi süreciyle polikistik over sendromunun doğurganlığa olan olumsuz tesiri ortadan kaldırılabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Tüp Bebek Bölümü’nden Doç. Dr. İstek Yurci, polikistik over sendromu ve hakkında bilgi verdi.
Polikistik over sendromunun bedende ortaya çıkmasının altında yatan temel sebep şimdi kesin olarak bilinemese de hastalığın genetik faktörlerden ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Polikistik over sendromunun belirtileri şöyle sıralanmaktadır:
- Adet düzensizliği (35 günden daha seyrek adet görme),
- Ergenlik periyodunda bir ya da iki adet devri sonrası adet görememe,
- Uzun vadeli yumurtlama sorunları,
- Tüylenme,
- Erkeklik hormonlarında yükselme,
- Yumurtalıkların tipik ultrason görünümü,
- Geçmeyen sivilceler,
- Saç dökülmesi,
- Fazla kilo alma,
- Ense, koltuk altı, kasık cildinde hafif kadifemsi kahverengi bir görünüm (Akantozis igrikans),
- Hamile kalmada zorlanma,
- Ses kalınlaşması polikistik over sendromu hastalığının en önemli özellikleridir.
Birçok ruhsal ve fizikî hastalığa davetiye çıkarıyor
Polikistik over sendromunun uzun müddet tedavi edilmediği durumlarda bireyde; yüksek tansiyon (hipertansiyon), kalp damar hastalıkları, ruhsal sorunlar (depresyon, anksiyete, telaş bozukluğu, toplumsal fobi), şeker hastalığı, karaciğer yağlanması ve gibisi birçok ruhsal ve fizikî soruna yol açabilmektedir. Bu nedenle kişi, polikistik over sendromunun birinci belirtilerini fark ettiğinde, bu alanda uzmanlaşmış bir doktora başvurmalı ve vakit geçirmeden tedaviye başlamalıdır.
Eş vakitli kilo denetimi takviyesi gerekiyor
Polikistik over sendromu tedavisinin ne tarafta ilerleyeceği ise bireyden bireye farklılık göstermektedir. Tedavi tekniği belirlenirken hastanın istekleri, yaşı, hastalığın ilerleyiş formu, hastanın fizikî durumu ve gibisi birçok faktör göz önüne alınır. Polikistik over hastalığına sahip olan bireylerde kilo artışı doğal bir sonuçtur. Bu nedenle hastanın tıpkı vakitte beslenme ve diyet uzmanına başvurarak kilo denetimini sağlaması hayli kıymetlidir.
Polikistik over tedavisi sonrası kişi bizatihi gebe kalabilir
Tıbbi tedavi ve kilo kaybı sonucunda adette değerli oranda düzelme olabilmekte, yumurtlama sorununun son bulmasıyla bazen gebelik bizatihi oluşabilmektedir. Adet düzensizliğinin devam ettiği durumlarda ise yumurtlamayı uyaran ilaçlar ve hormon iğneleri kullanılabilir. Takipler sonucunda gelişen yumurtalardan olağan bağ önerilerek yahut aşılama metodu ile gebelik oluşturulmaya çalışılır. 3-4 kere yapılan takip ve aşılama sonucunda gebelik elde edilemediği durumlarda tüp bebek yöntemine geçilmesi önerilir. Polikistik over sendromlu hastaların tüp bebek tedavisinde dikkat etmesi gereken özel durumlar vardır.
Ovaryan hiperstimulasyon sendromuna dikkat!
Polikistik overde yumurtalık uyarılması tüp bebek tedavisinin en değerli kademesidir, şayet ilaç dozu düzgün ayarlanmazsa çok karşılık gelişir. Yumurtalıkların çok uyarılması durumunda OHSS (Ovaryan hiperstimulasyon sendromu) denilen tablo gelişir. OHSS tedavi edilmezse vefata bile neden olabilir. Bu nedenle polikistik over tüp bebek tedavisinin en kıymetli noktası OHSS’den korunmaktır.
Gebelik talihi artmış polikistik over sendromlu hastalarda, olağan hastalarda kullanılan ilaç dozundan daha düşük ilaç dozu ile tüp bebek tedavisine başlanmalıdır. Şayet düşük doza karşılık alınamazsa, doz yavaş yavaş yükseltilmelidir. İlaç dozu düşük tutulmasına karşın çok uyarılma olduysa yumurtalar HCG yerine agonist ilaçlarla çatlatılmalıdır. Oluşan tüm embriyolar dondurulur (total freezing). Gebelik olmadığı için 7-10 gün içinde OHSS tablosu gerileyecek ve hasta olağana dönecektir. Takip eden 1-2 ay içinde donmuş embriyolar çözdürülerek transfer edilir. Bu formda hem OHSS’den korunulmuş olur, hem de polikistik over tüp bebek tedavisinde gebelik olur.
Tüp bebek muvaffakiyet oranları epey yüksek
Polikistik overde tüp bebek muvaffakiyet oranı yüksektir. Tüp bebek muvaffakiyet oranı çiftin özelliklerine nazaran değişse de, tüp bebekte hamilelik talihi 40-50 civarındadır. Polikistik overde tüp bebekle gebelik bahtı artmaktadır. Polikistik overde kısırlığın nedeni belirlenmekte ve ilaçlarla bu sorun çözülmektedir. Bu nedenle Polikistik over sendromunda tüp bebek talihi başka hasta kümelerine nazaran daha yüksektir. Polikistik over hastalarının kıymetli bir çoğunluğunda tüp bebek tedavisi sonucu birinci denemede gebe kalındığı görülmektedir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
