Çeşitli hastalıkların teşhisinde kullanılan manyetik rezonans görüntüleme (MR) sürecinin insan bedenine biyolojik ziyanlı bir tesir doğurmadığının bilindiğini belirten uzmanlar, radyo dalgalarının uzun dalga uzunluklarına sahip iyonlaştırıcı olmayan bir elektromanyetik dalga olması, bu sebeple de beden hücrelerinde rastgele bir hasara sebep vermediğine dikkat çekiyor. MR çekimi sırasında kişinin üzerinde metal aygıtların bulunmaması gerektiği, beden içindeki implantlar için de hekimden müsaade alınmasının kıymetine vurgu yapıyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Biyomedikal Aygıt TeknolojisiÖğretim Vazifelisi Aybike Pirol, hastalıkların teşhisinde kullanılan MRI aygıtlarının kullanımı ve bakımına ait değerlendirmede bulundu.
Doku ve organ yapısındaki anormallikler denetim ediliyor
Öğretim Vazifelisi Aybike Pirol, Manyetik rezonans görüntülemenin (MRI), sıhhatte teşhis emelli yaygın kullanıma sahip bir tıbbi görüntüleme formülü olduğunu belirterek “Vücudun detaylı olarak görüntülenmesi için manyetik alan ve radyo dalgaları kullanan bu tarama tipi, Manyetik Rezonans Görüntüleme Aygıtı – MRI Aygıtı olarak bilinmektedir. Emisyon prensibi ile çalışan MR aygıtı bilhassa yumuşak dokulardaki lezyon ve patolojik dokuların yüksek seviyede kontrastlama ile kolay kolay incelenebilmesini sağlamaktadır. Bu gayeyle beyin, omurilik, kalp, böbrek, karaciğer üzere pek çok doku ve organ yapısının anormallikleri denetim edilebilir.” diye konuştu.
MR görüntülemesi ziyanlı bir tesir oluşturmaz
MR aygıtının çalışma yolundan bahseden Pirol, “MR görüntülemesinde birey, hasta yatağı ile MR aygıtı içine girdiğinde, uygulanan manyetik alan, bireyin bedenindeki hidrojen atomlarını süreksiz olarak tekrar düzenler ve bu tertipte hizalanmış atomların üzerine gönderilen radyo dalgalarının atomlardan geri salınımı ile küçük sinyaller olur. Tüm atomlardan gelen sinyaller sayesinde siyah ve beyaz ortasında gri tonlamalı kesitsel imgeden hareketli 3 boyutlu imajlara kadar birçok manzara üretimi sağlanır. Bu etapların hiçbirinin insan bedenine biyolojik ziyanlı bir tesir doğurmadığı bilinmektedir. Radyo dalgaları uzun dalga uzunluklarına sahip iyonlaştırıcı olmayan bir elektromanyetik dalgadır. Bu sebeple beden hücrelerinde rastgele bir hasara sebep vermeyecektir.” diye konuştu.
MR çektirirken metal kesim bulundurulmamalı
MR aygıtı kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalara işaret edenAybike Pirol, lakin güçlü bir manyetik alana sahip olması ve radyofrekans (RF) dalgalarının ısınma tesiri yaratmasının çekim odasında kimi kurallara uyulmasını gerektirdiğini söyledi. Pirol, şu ihtarlarda bulundu:
“Özellikle aygıttaki güçlü manyetik alan, kişi üzerinde saat, gözlük, toka, takı üzere metal modül bulunduğu takdirde bu manyetik alan tarafından çekildiğinde bir güvenlik tehlikesi oluşturmaması ismine bireyler uyarılmaktadır. Ayrıyeten metal modüller manyetik alan tarafından çekilmese dahi manzarada bozulmalara sebep olabileceğinden bu hususa dikkat edilmektedir. Beden içerisinde olabilecek biyomedikal aygıt ya da aparatlara (kalp pili, diz eklem protezi üzere metalik protezler) sahip olan bireylerin, tabip bilgisi ve onayı dahilinde çekim yapmaları gerekmektedir. Sıhhat Bakanlığı’nın ilgili yönetmeliklerinde de MRI aygıt odası girişinde içeriye metal cisim girmesini engelleyecek önlemler alınması, aygıt odasına metal cisim ile girilmemesi gerektiğine ait hastalara bilgilendirme yapılması ve ayrıyeten aygıt odasının nasıl oluşturulacağı ile ilgili hususlar mevcuttur.”
MR çekimi, 15 ile 90 dakika ortasında sürüyor
MR çekiminin tarama bölgesine ve çekilen imaj sayısına bağlı olarak mühletinin değişebilmekle bir arada 15 ile 90 dakika ortasında standart bir müddeti olduğunu kaydeden Öğretim Vazifelisi Aybike Pirol, lakin bireylerin bu kademede hareketsiz kalmasının kıymetli bir faktör olduğunu belirterek tekrar çekim yapılmaması için buna dikkat etmesi gerektiğini söyledi. Pirol, “Kontrast unsur kullanımı olduğunda açılan (invaziv durum) damar yolu haricinde, birden fazla görüntüleme tekniği üzere MRI, non invaziv bir görüntülemedir. MRI çekimi rastgele bir ağrıya sebep olmayacaktır. Sadece çekim sırası boyunca sabit bir halde hareketsiz kalmak, yakın tarihlerde geçirilen bir ameliyat prosedürü ağrıya sebep olabilir. Ayrıyeten aygıtın tarama sırasında oluşturduğu sesler bireyleri ruhsal manada rahatsız edip ağrı hissi oluşturabilir.” ikazında bulundu.
Vücut içindeki implantlar için hekim müsaadesi olmalıdır
Dikkat edilmesi gereken durumlardan birinin ise beden içerisine implante edilmiş aygıtlar olduğunu kaydeden Pirol, “Bu aygıtlar, RF dalgası kaynaklı ısınmaya sebep olabilecek lokalize bir güç üretilmesidir. Tabi ki bu durumlar implantın boyutu, pozisyonu, vakit ve bunun üzere birçok faktöre bağlı olarak değişeceğinden implant sahibi bireylerin hekim müsaadesi ile MRI çekiminin yapılması gerekmektedir.” diye konuştu.
MR dövmeleri olumsuz tesirler mi?
Öğretim Vazifelisi Aybike Pirol, dünya çapında ilgi gören, kozmetik ve estetik görünüm maksatlı yapılan dövmelerin de MR çekimini nasıl etkileyeceğinin merak edildiğini kaydederek “Özellikle mürekkeplerinde kullanılan organik yahut metalik pigmentler nedeniyle RF sırasında istenmeyen küçük tepkiler (kızarıklık, şişme gibi) oluşabileceği ihtimaldir. Bu tepkiye girme durumu dövmenin mürekkebindeki bileşene, dövmenin rengi, boyutu, biçimine ve dövmenin bedende nerede olduğuna kadar birçok faktöre bağlı olarak değişebilmektedir. Lakin ilgili çalışmalarla, MRI sırasında dövmenin olumsuz tesirlerinin şu an için yaygın ve kalıcı olmadığı gösterilmiştir.” diye konuştu.
Çocuklarda anestezi altında uygulanabiliyor
Çocuklarda, ileri yaştaki bireylerde ve kapalı alan korkusu olan bireylerde direkt bir çekim yerine kimi uygulamaların yapılabileceğini kaydeden Pirol, “İşlem öncesinde çocuklarda uyutma hali diyebileceğimiz sedasyon altında ya da gerekli görülürse genel anestezi formunda, öteki bireylerde uykulu, daha az telaşlı hissedilmesini sağlayacak ilaç desteği yapılabilmesi mümkündür. Bu süreçler eklendiğinde toplam tarama süreci daha uzun sürebilmektedir. Manyetik alanın hamile bireylerde fetüs üzerindeki kesin tesiri tam olarak kanıtlanmamışken alternatif diğer bir muayene hekimler tarafından önerilebilir. Daha güzel manzara elde edebilmek ismine kullanılan kontrast unsurun zerk edilmesi durumu varsa; bilhassa de bireylerin gebelik ve emzirme periyotlarından hekimlerin bilgisi olması ve bu bilgi dahilinde hareket edilmesi gerekmektedir.” dedi.
Pirol, MRI prosedürü sırasında radyosyana maruz kalma üzere bir durum kelam konusu olmadığını vurgulayarak “Doktorların tecrübe ve deneyimleri doğrultusunda gerektiğinde tarama yapılması göz önüne alınmalıdır.” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
