Dünya gazetesi müellifi Vahap Munyar, merhum Mehmet Balduk’un unutulmaz anısını yazdı….
2005 yılı Aralık ayı… Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lider Yardımcısı, Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası İdare Şurası Lideri Mehmet Balduk, bir mektup gönderdi. Mektupta kelama şöyle girmişti:
– 3 yıl uğraştım, 5 milyon dolara bir fabrika kurdum. 1 milyon dolarım uçtu…
Balduk, Kahramanmaraş’a davet ettiğinde gezdiğim Nazar Dokuma dokuma fabrikasının kuruluş hikayesini anlatmıştı:
– 2003 başında 1 milyon dolarlık fonum vardı. Hazine Bonosu yahut borsada değerlendirmeyi düşündüm. O günlerde iş insanı arkadaşlarımı daima yatırıma teşvik ediyordum. Onlar, “Sen neden yapmıyorsun?” dediler, çelişki oluşmasın diye yatırıma soyundum.
600 dönüm arazi sattığını, banka kredisi de kullandığını belirtti:
– 5 milyon dolara Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgesi’nde Nazar Dokumacılık dokuma fabrikasını kurdum.
Fabrikanın 2004 yılı ikinci çeyreğinde üretime başladığını anımsattı:
– İç pazar, ithalat kaydıyla gelen mallarla doldu, biz de ihracata yöneldik. 15 ülkeye ihracat yapmaya başladık. 2005’te ihracatımız ciroda yüzde 40’a ulaştı. Lakin, ihracatta beklediğimiz kârlılığa ulaşamadık.
“Aşırı kıymetli TL ihracatı vurdu” üzere bir yakınma yerine, dışarıda oluşan talebi karşılamak, verimlilik ve kârlılığı artırmak için 5 milyon dolarlık makine yatırımı yapmak gerektiği kanısına vardığını, fakat ikilem yaşadığını bildirdi:
– “Ek yatırım yerine 5 milyon dolara mal olan fabrikamı satsam ne olur?” diye düşündüm. Araştırdım, fabrikaya 4 milyon dolara alıcı bulabileceğimi gördüm.
Bu durum aklına takıldı:
– AB müzakere süreci ile birlikte taşı toprağı, şirketleri pahalanan Türkiye’nin en huzurlu bölgelerinden birinde bulunan, ihracat da yapabilen fabrikamın pahası 1 milyon dolar düştüyse bunda bir sorun vardı.
Balduk, 2003 yılına, fabrika yatırımına başlamadan öncesine dönüp hesap yaptığını paylaştı:
– 2003’te 1 milyon dolarımla Hazine Bonosu alsam, borsa yahut faizde değerlendirsem param 2.5-3 milyon dolara ulaşabilirdi.
Yaptığı hesapla sıkıntıdan çıktı:
– Yatırım yaptım, 1 milyon dolarım uçtu. Artık 5 milyon dolarlık makine yatırımına kredim hazır lakin korkuyorum. Bu hesap ortadayken kim yatırım yapar?
Mektubunda iktisattaki olumlu gelişmelerin altını çizmeyi de unutmamıştı:
– Siyasi istikrar, ekonomik istikrar getirdi. Mali disipline uyuldu. Makro açıdan hoş sonuçlar ortaya çıktı.
Sonra şu nokta üzerinde durdu:
– TL yüzde 25 çok pahalı, Çin parası ise yüzde 35-40 kıymetsiz. Bu ortamda rekabet çok güç. Sanayi dayanağı olmayan, gereğince istihdam yaratmayan büyüme Türkiye’yi nerelere götürür? Türkiye, finans hareketleriyle, hizmet dalıyla tatmin olabilir mi?
Pazar günü üzücü haberi yazıişleri müdürümüz Handan Sema Ceylan verdi:
– Mehmet Balduk vefat etti…
O anda TOBB’da Rifat Hisarcıklıoğlu’nu İdare Heyeti Başkanlığına taşıyan süreçte Balduk’un oynadığı tesirli rol gözümün önünden geçti.
Balduk, hem Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası’na, hem de TOBB’a damga vuran isimlerden biri olmuştu.
Arşive girdim, Aralık 2005’te bana gönderdiği mektubunu içeren yazımı buldum:
• Yatırım yaptım, 5 milyon dolarım uçtu…
2005 yılı, AB ile tam üyelik müzakerelerine başlamış, direkt yabancı sermaye çekmede rekorlara gerçek yol alan, parasından 6 sıfır atan, çok pahalı TL’den yakınma noktasına ulaşan Türkiye…
Bugün, çok bedelsiz TL, tabana vuran alım gücü, CDS puanı (risk primi) 900’ü aşan, AB ile Gümrük Birliği’ni güncellemeyi bile sağlayamayan, belirsizlik ortamında kıvranan bir Türkiye…
İkisinin de mimarı AK Parti iktidarı… Ne değişik değil mi?
Mehmet Balduk’a Allah’tan rahmet diliyorum.
