Schengen müracaatları nedeniyle hem vatandaşlar hem de cins şirketleri mağduriyet yaşıyor.
Sektör temsilcileri ve vatandaşlara nazaran ise vize problemlerinde Türkiye’ye yönelik siyasi motivasyonlar ve berbatlaşan iktisat nedeniyle Avrupa’ya gidecek Türklerin geri dönmeyeceği kaygılarının yanı sıra, vize süreçlerini yürüten aracı şirketlerin pandemi periyodunda eleman azaltması ve güvenlik soruşturmasında uzayan süreçler tesirli oldu.
Turlar iptal ediliyor
İstanbul merkezli Tıp Andiamo İdare Şurası Lideri Cem Polatoğlu, evvelce haftada bir düzenledikleri İtalya tiplerini evvel 15 günde teğe düşürdüklerini, akabinde vize meçhullüğü nedeniyle onları da iptal ya da erteleme yoluna gittiklerini söyledi.
Polatoğlu, “Büyük sorun yaşıyoruz, cinslerimiz iptal oluyor. Evvelce tek başımıza bu tipleri kaldırırken artık dolmadığı için birkaç acenta birleşip çeşit kaldırmaya başladık” dedi.
Schengen bölgesindeki kahırlar nedeniyle vize sorunu olmayan destinasyonlara yöneldiklerini belirten Polatoğlu, “Turlarımızı Uzakdoğu’ya kaydırmaya başladık ancak en ucuz Uzakdoğu çeşidi 1,000 euroya yaklaşıyor. Halbuki 329 euroya 7 gece 8 gün Avrupa çeşitleri satıyoruz. Bu durumda beşerler 1,000 euro verip gitmekten imtina ediyor.”
“Binlerce euro ziyana girdik”
Antalya merkezli Arya Seyahat’in sahibi Gürsel Tarba ise Almanya’ya düzenlenen bir tıpta olağanda bir yahut iki hafta içinde çıkan Schengen vizesi için altı hafta öncesinden başvurduklarını, tekrar de vize yetişmediği için binlerce euro ziyana girdiklerini söyledi.
Tarba, “Vizeleri yetişmediği için tipe katılamayanlar nedeniyle onların da bizim de mağduriyetimiz oluştu. Hem vize fiyatı vermiş hem de belirli bir ön ödeme yapmışlardı” dedi ve ekledi:
“Uçak bileti olmadan vize başvurusu yapamıyorsunuz. Biz de onlar için uçak bileti almıştık, otel rezervasyonu yapmıştık. Son dakikaya kadar vize çıkar diye bekledik. Çıkmayınca yaklaşık 5 bin euro ziyanımız oluştu.”
“8-10 bin TL maliyeti oldu”
Spor spikeri Sinem Ökten de, Schengen başvurusu iki kez reddedildiği için mağduriyet yaşayanlardan biri.
“Vize için evvel Almanya’ya sonra Fransa’ya başvurmuştum. İkisinden de ret geldi. Evvelki vizem Almanya’dan üç yıllıktı. O yüzden tekrar Almanya’dan başvurdum fakat büyük bir hayal kırıklığı” diyen Ökten ret kararlarından birinin münasebetinin “geri döneceğinizden emin olamadık” biçiminde tabir edildiğini belirtti.
Pasaportundaki onlarca giriş-çıkış damgasını gösteren Ökten, “Spor spikeri olduğum için maçları takip etmek, röportaj yapmak, çekim yapmak için 50-60 kere yurtdışına çıktım. İlk sefer bu türlü bir sorun yaşıyorum” dedi ve ekledi: “Belgeleri eksiksiz topladım, yalnızca rezervasyon yapmakla kalmadım, bir sorun yaşamamak ismine bileti de aldım fakat hepsi yandı. Yaklaşık 8-10 bin TL maliyeti oldu. Bunu iki kez yaptığım düşünülürse acı oldu.”
“Maliyet üçe katlandı”
Eşine Schengen vizesi almak için aracı kurum önünde yaklaşık üç saat sırada beklediklerini belirten Türk ve Hollanda ikili vatandaşı 60 yaşındaki Yavuz Yabaş, “24 Mayıs’ta Hollanda’ya tatil gayeli vize müracaatımızda bugüne (24 Ağustos) randevu verilmişti. Ben hem Türk hem Hollanda vatandaşlığına sahibim. Eşim yalnızca Türk vatandaşı olduğu için vize almak zorundayız. 35 yıl Hollanda’da yaşadık ona karşın randevumuz fakat bugüne verildi… Vize almak şu anda çok sıkıntı” diye konuştu.
İsveç’te yaşayan oğlundan aldığı davetiye ile Schengen başvurusu için sıra bekleyen 57 yaşındaki emekli Hikmet Doğan, daha evvel birkaç kere gittiği İsveç için yaptığı müracaat sürecinin bu defa çok daha kuvvetli olduğunu belirtiyor.
“Daha evvel de davetiye ile 2-3 kez gittim lakin bu sefer daha da zorlanıyorum. Maliyet de çok arttı, 2,120 lira ödedim, maliyet üçe katlandı” dedi ve ekledi:
“Saat 8’den itibaren sıradayım, saat 11 oldu hâlâ bekliyorum. Türkiye’nin iktisadı berbata gittiği için gençler ülkeden gitmeye çalışıyor maalesef. Bu kalabalığın manası budur.”
Vize müracaatları reddedilenler ise, farklı ülkeler üzerinden tekrar başvurarak Schengen umutlarını sürdürüyorlar. Evvel Almanya, akabinde da Fransa tarafından reddedilen Ökten de, denemeye devam edeceğini belirtiyor:
“İşimi yapmak için gitmem gerekiyor. Kendi özel hayatım için de birkaç seyahat planım vardı. O yüzden tekrar başvuracağım. Bu kere de Yunanistan’ı deneyeceğim.”
AB: Müracaatlar siyasi temelli alınmıyor
AB Türkiye Delegasyonu Lideri Nikolaus Meyer-Landrut, Reuters’ın bahis ile ilgili sorusu üzerine, Schengen başvuralarının siyasi temelli olarak değil somut kriterlere nazaran ele alındığını belirterek; Türkiye’de görece daha karmaşık ve aldatmaya açık müracaatlarla karşılaştıklarını söyledi.
“Siyasi değil objektif temellere dayalı olarak karar alınır” diyen Meyer-Landrut, Türkiye’ye ait ret oranının geçen yıl yüzde 13-14 düzeyindeki global ret ortalamasına yakın olduğunu belirtti.
Vize ret oranları süratle arttı
Uluslararası seyahatin azaldığı koronavirüs salgını öncesi son yıl olan 2019’da Türkiye’den 900,000’den fazla vize başvurusu alan Schengen bölgesi geçen sene ise yaklaşık 270,000 müracaat aldı.
Schengenvisainfo.com datalarına nazaran 2016’da %4.4 olan müracaatlarda ret oranı her yıl artarak 2020’de %12.5’e, 2021’de %16.5’e yükseldi.
İnternet sitesinin editörü Shkurta Januzi, başka ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki vize ret oranlarının daha süratli ve istikrarlı arttığını belirtti. Buna nazaran, Almanya Türkiye’den yapılan vize müracaatlarının 2016’da yüzde 6.7’sini reddederken, bu oran 2018’de yüzde 11.9’a, 2021’de yüzde 22.2’ye yükseldi. Fransa’nın ise 2016’da yüzde 3.2 olan ret oranı 2018’de yüzde 5.8’e, 2021’de yüzde 13.1’e yükseldi. 23’ü AB üyesi olmak üzere toplam 26 Avrupa ülkesini kapsayan Schengen vizeleri hakkında 2022 dataları bulunmuyor.
