Merkez Bankası (TCMB) reeskont kredilerinde vadeyi uzattı, faiz oranlarını düşürdü lakin döviz yükümlülüğünü artırarak ihracatçının krediye ulaşımını zorlaştırdı.
Yeni düzenlemeye nazaran firmalar, gelirlerinin yüzde 40’ını TCMB’ye, yüzde 30’unu bir bankaya satmayı ve satışı müteakip 1 ay müddetle döviz almamayı taahhüt edecek. Daha evvel firmaların yalnızca TCMB’ye yükümlülükleri vardı. Bankalara yükümlülük de eklenince ihracatçıların gelirlerinin yüzde 70’i bir nevi bloke edilmiş olacak.
BİZE PAZAR KAYBETTİRİR
Üstelik ihracat bedelinin yüzde 70’i bozdurulup TL olarak hesaba geçtiğinde, bu para ile 1 ay mühletle döviz alımına da müsaade verilmiyor.
Türkiye’deki ithalatın yüzde 80’ni ham husus ve bunun birçoklarını da ihracatçılar kullanıyor. Örneğin kimya kesimi üretim için hammaddenin yüzde 70’ini, plastikler ve mamullerinde ise yaklaşık yüzde 90’ını ithal ediyor. İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin (İKMİB) Lideri Adil Pelister, yurt dışından alım yaptıkları için döviz kullanmak zorunda olduklarını belirterek, “TL reeskont kredisi için de yüzde 30 bankaya döviz bozdurma zaruriliği ihracatçıları finansman idaresi açısından zahmetli bir duruma getirir” dedi.
Döviz gereksinimi reeskont kullanımını sınırlar
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, vadelerin yükselip, faizlerin düşmesini olumlu bulduklarını lakin ek yüzde 30’luk döviz bozdurma konusunda firmaların zorlanacağını söyledi. Öksüz, “Döviz gereksinimi ağır, ithal hammaddeye bağımlı firmalar döviz gereksinimi varken bu krediyi kullanımları hudutlu olacaktır” dedi.
Kur yükselirse kâr gittiği üzere ziyan da ettirir
Bankacılık uzmanı ve finans danışmanı Erol Taşdelen ise “Yüzde 40 TCMB’ye, yüzde 30 özel bankaya, yüzde 30 da ihracatçıya kalıyor ve üzerine 1 ay döviz alımı yasaklanıyor. Akreditifini nasıl ödeyecek o vakit ihracatçı TL versin, devlet ödesin” dedi. Taşdelen, “1 ay döviz almayacaksın, 1 ayda kur yüzde 5 artarsa ki yüzde 10 arttığı aylar da oldu. O vakit ihracatçının tüm kârı gittiği üzere ziyan da eder. Bu durumda ihracat da artmaz” yorumunu yaptı.
Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü
