Sözcü Gazetesi muharriri Nedim Türkmen, bugün köşesinde ek bütçelerle birlikte gelecek olan vergi ve artırımları kaleme aldı.
“Vergi yağmuru herkesi ıslatacak” başlıklı yazısında Nedim Türkmen, ek bütçelerle ilgili olarak, “Mayıs sonuçlarını görmeden bile, ocak-nisan sonuçları ödeneklerin yetmeyeceğini bağıra bağıra söylüyordu” tabirlerini kullandı.
Türkmen, faturayı yeniden vatandaşın ödeyeceğini belirterek, “Ek bütçe ile para yetmeyen sarfiyatların ödenmesi vazifesi; tüketiciler başta olmak üzere yeniden vergi mükelleflerine kaldı” dedi.
Nedim Türkmen’in yazısı şöyle:
“Ek bütçe hazırlığı yapıldığını, her Cuma 21:00’da katıldığım Bloomberg HT’de yayımlanan “Ekonomik Görünüm” programında 10 Haziran tarihinde söz etmiştim. Yeniden yanılmadık. Mayıs sonuçlarını görmeden bile, ocak-nisan sonuçları ödeneklerin yetmeyeceğini bağıra bağıra söylüyordu.
Cari transferler, işçi, faiz ve SGK devlet prim masraflarının ocak-mayıs devrinde bütçe masrafları içindeki hissesi yüzde 78.7 olarak gerçekleşti. Birinci 5 ay sonunda bütçe sarfiyatı olarak bütçeye konulan toplam ödenek olan 1 trilyon 750 milyar 957 milyon TL’nin yüzde 54.8’i olan 959 milyar 773 milyon TL’si kullanıldı. Meclis tatile girmeden Ek Bütçe Kanunu çıkmasa idi, ağustosta hiç kimse devletten maaş alamazdı.
Ek bütçe uygulamasının desteği 5018 sayılı Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanunu’nun 19. hususunun aşağıdaki son fıkrasıdır.
“Merkezî idare kapsamındaki kamu yönetimlerinin bütçelerindeki ödeneklerin yetersiz kalması halinde yahut öngörülmeyen hizmetlerin yerine getirilmesi maksadıyla, karşılığı gelir gösterilmek kaydıyla, kanunla ek bütçe yapılabilir.”
İktidar, 2022 yılı bütçesini yaparken enflasyon ve kur yükselişini hesaba katmadığı için, yılın ortasında resmen yeni bir bütçe yapıyor. Devletin 2022 yılında yapması gereken sarfiyatlar artmış, ancak ödenekler yetmiyor. İktidar, 880 milyar 474 milyon TL ek ödenek istiyor ve bu ödeneklerin finansmanı için brüt 1 trilyon 238 milyar Türk Lirası bütçe masraflarında artış öngörüyor. Bu sayıdan 158 milyar 195 milyon TL red ve iadeler düşüldüğünde, net bütçe geliri 1 trilyon 80 milyar TL olarak belirlenmiş durumda.
FATURAYI YENİDEN VATANDAŞ ÖDEYECEK
Ek bütçe ile para yetmeyen sarfiyatların ödenmesi vazifesi; tüketiciler başta olmak üzere yeniden vergi mükelleflerine kaldı. Aşağıdaki detaylı tabloda yükümüzün tartısını net bir halde görebilirsiniz.
7 AYDA 1 TRİLYON 632 MİLYAR VERGİ TAHSİL EDİLEBİLİR Mİ?
Yukarıda yer alan tabloda da açıkça görüldüğü üzere; red ve iadeler düşülmeden evvelki vergi geliri tahsilat amacı 1 trilyon 430 milyar TL’dir. Bu meblağın 881 milyar 155 milyon TL’si birinci 5 ayda tahsil edilmiş ve yılsonuna kadar 548 milyar 886 milyon TL de tahsil edilecektir.
Ek bütçe ile vergi tahsilat amacına 1 trilyon 83 milyar TL eklenecektir. Yani, Haziran- Aralık 2022 tarihleri ortasında 1 trilyon 632 milyar TL vergi tahsilatı hedeflenmiştir.
Yukarıdaki tabloda yer alan gerçekleşmeleri ve gayeleri dikkate alarak; 2022 yılı bütçesi ve ek bütçe ile konulan vergi tahsilat amaçlarının gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine ait öngörülerimi sizinle paylaşmak istiyorum.
Her şeyden evvel enflasyon ve kur yükselişi vergi tahsilat maksatlarının tutturulmasında en değerli itici güç olmuştur ve olacaktır.
Kurumlar Vergisi ile ilgili tahsilat amacı Kur Muhafazalı Mevduat uygulamasının devam etmesi ve bankaların astronomik kârları nedeniyle tutacaktır.
Gelir Vergisi’nde yılın ikinci yarısı için minimum fiyatta yapılacak artış ile tahsilat gayesi %15’lik sapma ile tutacaktır.
İthalde Alınan Katma Bedel Vergisi tahsilat gayesi hem kurun hem de enflasyonun tesiri ile büyük ölçüde gerçekleşecektir.
Milyonlarca tüketiciyi ilgilendiren Özel Tüketim Vergisi konusuna gelince; akaryakıta ait eşel-mobil sisteminin devreye alınmayacağını, motorlu taşıtlar, alkollü içkiler ve tütün mamülleri ÖTV’sinin artırılarak gayeye yaklaşılabileceğini söyleyebilirim.
Damga Vergisi ve harçlara yönelik oran artışı yapılması durumunda fakat amaca yaklaşılabileceğini söyleyebilirim.
Devletin harcamalarına, harikulâde bir tahsilat artışına karşın vergi gelirleri yetişememektedir. Bu kadar yüksek vergi artışları, kayıt dışılığı ve ÖTV’ye tabi eserlerde geçersiz yahut kaçak yollardan yurda sokulma fiillerini artıracaktır. Bu durum verginin vergiyi öldürmesi sonucunu doğuracaktır.”
