Dünya gazetesi muharriri Alaattin Aktaş, Orta Vadeli Program’da (OVP) tutmayan gayelerin, kasıtlı olarak uygulanan siyasetlerden kaynaklandığını yazdı.
Aktaş “Bunlar kazara değil, taammüden” başlıklı bugünkü yazısında şunları dedi:
“Bu yıla, hatta geçen yılın ortasına kadar gayeleri ıskalamak üzere bir durum yaşıyorduk. Ancak durum 2021’den başlayarak çok farklı bir istikamete evrildi. Hele hele bu yıl öngörülen büyüklüklerin yanına bile yaklaşılamadı. Zira tercih değişti. İktisatta enflasyona karşı büyümenin tercih edildiği, bir manada enflasyonun ikinci plana itildiği kaç defa lisana getirildi, biz de kaç defa yazdık bunu.
Dolayısıyla bilhassa bu yıl yaşananlar tümüyle taammüden! Bilerek, isteyerek bu sonuçların ortaya çıkacağı öngörülerek atılmış adımlardan kelam ediyoruz.
Enflasyonun düşmesi de baz tesirine bırakılmış durumda zati. Merkez Bankası da savaşın sona ereceği günü bekliyor.
Dolayısıyla biz enflasyonu adeta kendi haline bıraktık!”
ENFLASYON VE DÖVİZDE BİR YAZANA BAKIN, BİR OLANA; YETER!
Bugün yıllık ortalama dolar kuru ve TÜFE artışına ait sekiz yılın amacı ve gerçekleşmesini aktarmak istiyorum. Bu yıla ait gerçekleşme bilgileri alışılmış ki kestirimi gösteriyor.
Her yıl için üç gaye var. OVP’lerde bir sonraki yıl ile izleyen iki yıl için amaç konuluyor. Örneğin 2020-2022 devir orta vadeli programında TÜFE artışı 2020 için yüzde 8.50, 2021 için yüzde 6.00, 2022 için yüzde 4.90 olarak öngörülmüş.
2021-2023 orta vadeli programında maksatlar 2021 için yüzde 8’e, 2022 için yüzde 6.00’ya çıkarılmış. 2022-2024 OVP’sine nazaran ise bu yılın TÜFE gayesi yüzde 9.80. Yani 2022 için sırasıyla 4.90, 6,00 ve 9.80’lik TÜFE artışı öngörülmüş. Gerçekleşme ne bekleniyor; yüzde 65. Son gaye olan yüzde 9.80’i temel aldığımızda bile fevkalade bir sapma.
Hedef olan 9.80 nere, gerçekleşme iddiası olan 65 nere!
Ama dedim ya bu özünde yanlış bir siyasetin sonucu değil, bu tercih edilmiş bir siyasetin sonucu. Bu ortada grafiği oluştururken ilgili yıl için hedeflenen son oranı ve gerçekleşmeyi temel aldım. Üstteki örnek için söylersem, 2022 için enflasyon amacı yüzde 9.80. Yüzde 65 ise olağan ki gerçekleşme değil, şu kademede kestirim. Grafik bu halde oluşturuldu.
Döviz kurunda da tıpkı sapma
Öngörülenle gerçekleşme ya da bu yıl için söylersek gerçekleşme kestirimi ortasındaki fark sırf enflasyon için kelam konusu değil ki. Enflasyonla büyük etkileşim içinde olan bir öbür göstergede, döviz kurunda da öngörülene nazaran daima sapma yaşanıyor.
Ancak bu yıla gelinceye kadar sapmalar görece küçüktü. Baksanıza 2016 için 3 liralık öngörüye karşılık dolardaki gerçekleşme 3.02 olmuş.
2019’da 5.60 öngörülmüş, gerçekleşme 5.68. 2020’den itibaren amaç ile gerçekleşme makası açılmaya başlamış.
Hele hele bu yıl! Son amaç 9.27, gerçekleşme kestirimi ise 16.62. Yani öngörülen 100, gerçekleşme 179’a gidiyor. Farka bakar mısınız!
Bu kendi kendine olmadı işte. Faiz indirimine gidilmese böylesine bir kur artışı yaşanır mıydı? Faiz indirimine gidilirken kurun bu ölçüde artacağı bilinmiyor muydu?
Yazının tamamı için tıklayın
