AK Parti iktidarı son 1 yıldır Türkiye’yi “Yeni İktisat Modeli” ile krizden çıkarmaya çalışıyor. Lakin modelin sloganı haline gelen “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur” kelamları bir yılda TL’nin erimesine, enflasyonun rekor kırmasına neden oldu.
Sözcü’den Deniz Bilici Göçmen’in haberine nazaran Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, faiz, dolar ve enflasyon denklemine ait ne söylerse aksi yaşandı.
Erdoğan 21 Ağustos 2021’de dolar 8.54 TL, enflasyon yüzde 19.25 iken enflasyonun düşeceğini, zira faiz indiriminin başlayacağını belirterek “Şu anda bulunduğumuzun çok çok altında olur” demişti.
FAİZ DÜŞTÜ ENFLASYON ÇIKTI
Bu kelamların üstünden tam bir yıl geçti ve bilgiler tam aksini gösteriyor. Merkez Bankası (TCMB) bu süreçte yüzde 19 olan siyaset faizini yüzde 13’e indirdi. Fakat enflasyon, beklenen gerileme olmadığı üzere, tepeye tırmandı.
TCMB’nin siyaset faizini düşürmesi, bankaların kredi faizlerini indirmesi için de kâfi olmadı. Artan enflasyon ve büyüyen riskler maliyetleri artırınca, şirketler krediye erişemez hale geldi.
Kredi bulanlar da yüksek faizler ödedi. Ticari kredi faizi Ağustos 2021’de yüzde 20.72 iken bugün yüzde 27.64’e çıktı.
‘SABIRLI OLUN’
Bu ekonomik tabloda alım gücü düşen vatandaş da sarıldığı muhtaçlık kredileriyle borçlanarak geçinmeye çalışırken tıpkı periyotta gereksinim kredisi faiz oranı da yüzde 22.99’dan yüzde 34.38’e yükseldi.
Erdoğan ise tam bir yıl sonra yaptığı konuşmada çekilen meşakkatlerin farkında olduğunu belirterek vatandaşlardan sabır istedi. “Hepimiz tıpkı gemideyiz” diyen Erdoğan, uygulanan siyasetlerin gelecek yıl enflasyonu düşüreceğini tabir etti.
21 Ağustos 2021
‘Düşük faiz düşük enflasyon getirecektir’
– Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, katıldığı bir canlı yayında şu tabirleri kullanmıştı: “Enflasyon noktasında da bilhassa şu anda ağustos ayını inşallah geride bıraktığımızda, biz ağustosla birlikte enflasyonda da düşüşü göreceğiz. Lakin bunun oranı ne olur? Şu anda bulunduğumuzun çok çok altında olur. Zira bundan bu türlü enflasyonun daha üst çıkması mümkün değil. Çünkü faiz oranlarında da düşüşe geçiyoruz. Zira yüksek faiz bize yüksek enflasyonu getirecektir lakin düşük faiz de bize düşük enflasyonu getirecektir.”
22 Ağustos 2022
‘Vatandaşımızdan yalnızca sabır ve takviye istiyoruz’
– Cumhurbaşkanı Erdoğan, kabine toplantısı sonrası şu açıklamayı yaptı: “Hepimiz tıpkı Türkiye gemisinin içerisindeyiz. İnşallah önümüzdeki yılın birinci aylarından itibaren hayat pahalılığıyla uğraş başta olmak üzere iktisat programımızın olumlu tesirleri daha ileriye götürülecek ve bu mevzuda kararlılığımız ispatlanacaktır. Vatandaşlarımızdan yalnızca sabır ve takviye istiyoruz.” Erdoğan, haziranda yaptığı açıklamada ise “2023 Şubat ve Mart aylarından itibaren bu meseleleri kıymetli ölçüde geride bırakacağız” demişti.
Kur şoku üstüne kur şoku yaşandı
– Enflasyon 1 yılda Türkiye İstatistik Kurumu’nun datalarına nazaran yüzde 79.6 seviyesine kadar çıktı. Alternatif enflasyon ölçümü yapan ENAG’a nazaran ise yıllık yüzde 176’ya ulaştı. Geçen yıl ağustosta 8.54 lira olan dolar ise TL’nin çok bedel kaybetmesiyle 18.15 liraya tırmandı. Bu süreçte doların 18.36 lirayı aşmasıyla bir kur şoku daha yaşanınca devreye alınan Kur Muhafazalı Mevduat dövizdeki yükselişi kısmen sınırlasa da aralık ayından bu yana Hazine’ye faturası 60.6 milyar lirayı aştı. Yıl sonuna kadar bu meblağın 80 milyar lirayı bulabileceği belirtiliyor.
‘Değişmemiş daha da berbata gitmiş’
– 1 yılda gelinen durumu Youtube kanalında pahalandıran Sözcü müellifi Murat Muratoğlu, Merkez Bankası’nın misyonunun büyüme değil, enflasyonu denetim altında tutmak olduğunu söyleyerek şu değerlendirmeyi yaptı: “Yapılan ithalattan, ihracatı, turizm gelirini, Türkiye’ye giren kaydı kuydu muhakkak olmayan 17.5 milyar doları çıkart, cari açık eksi 32 milyar dolar. Dolar rezervi bitik, dışardan para da gelmiyor, borçlanamıyoruz. İç borçlanmaya mecburuz. Getirin dövizi ve altını yatırın bankaya; sermaye denetimi o da uygulanıyor. Şimdilik şirketlerle sonlu tutuluyor, kaçınılmaz olarak bunun dahası gelecek. Değişmemiş, daha da berbata gitmiş.”
