Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ülke Notları Yöneticisi Paul Gamble Türkiye’de enflasyonu düşürmenin lakin faiz artırımı ve Ortodoks para siyasetleri izlenmesi yoluyla mümkün olacağını söyledi.
Dünya’dan Elif Karaca’nın haberine göre Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu düşürmesinin gerisindeki temel nedenin mevcut siyaset bileşiminin olumsuz tesirleri olduğunu belirten Gamble, 2022’de yıllık ortalama enflasyonun Fitch tarafından derecelendirilen ülkeler ortasında en yüksek oran olan %71.4’e çıkacağını iddia ettiklerini, artan geriye dönük endeksleme riskleri, yükselen beklentiler ve liradaki kıymet kaybı nedeniyle enflasyonun seyrinin epey bilinmeyen göründüğünü belirtti.
Döviz kuru geçişkenliğinin hem sürat hem de şiddetinin arttığına dikkati çeken Gamble, genel siyaset bileşiminin en azından 2023 seçimlerine kadar hayli destekleyici bir biçimde devam etmesini beklediklerini ve enflasyonun 2023’te ortalama %57 düzeyinde yer alacağını belirtti.
Artan enflasyon, zayıf döviz kuru ve yurtiçi itimadın zayıflaması nedeniyle tüketimin yavaşlamasını beklediklerini, AB’deki zayıf büyümenin de dış talep üzerinde baskı oluşturacağının altını çizen Gamble, büyümenin 2022’de %4,5 olacağını lakin yüksek enflasyon, sıkılaşan finansman şartları ve yavaşlayan global büyümeye bağlı olarak 2023’te %3,0’e ve 2024’te %2,9’a gerilemesini kestirim ettiklerini belirtti. Global çapta yaşanacak bir resesyonun değerli ihracat pazarlarından gelen talep düşeceği ve turist sayısı etkileneceği için Türkiye’deki büyüme üzerinde net bir olumsuz tesirinin olacağını söyleyen Gamble, bunun Türkiye üzere büyük dış finansman gereksinimi olan ülkeler için kırılganlıkları artırarak finansal piyasalarda riskten kaçınmaya neden olacağını da ekledi.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerden çok sayıda merkez bankası, yakın vakte kadar süreksiz olarak gördükleri enflasyonu denetim altına almak için siyaset faizini artırma yoluna gidiyor. Yüksek enflasyona global bir resesyon da eşlik edecek mi? Dünya çapında bir stagflasyon tehlikesi görüyor musunuz?
Kuzey Akım boru sınırı yoluyla Rusya’nın doğalgaz arzının son devirde kesintiye uğramasının akabinde Avrupa’da doğalgaz konusundaki sıkıntılar
önemli ölçüde arttı. Euro bölgesinde teknik bir resesyon artık daha güçlü bir mümkünlük. Haziran ayı için hazırladığımız Global Ekonomik Görünüm’e nazaran, bu yılın ikinci ve dördüncü çeyreklerini kapsayan periyotta euro bölgesi ortalama büyümesinin çeyreklik bazda yalnızca %0,1 olmasını varsayım ediyoruz. Bu çeyrekte ve sonraki çeyrekte büyüme, hizmetler ve turizm faaliyetindeki toparlanma ile desteklenecek olsa da doğalgaz dertleri ve yüksek fiyatlar, güç talebinin bilhassa yüksek olduğu bu yılın son çeyreği ile 2023’ün birinci çeyreğinde arka arda iki çeyreklik ekonomik daralmayı basitçe tetikleyebilir. Her iki çeyrekte de GSYİH’deki hafif bir daralma, 2023 euro bölgesi büyüme varsayımımızın %2,1’den yaklaşık %1’e düşürülmesne neden olabilir.
Fed’in yumuşak bir iniş gerçekleştirebileceğini düşünüyor musunuz, yoksa enflasyonun düşmesi için resesyon kaçınılmaz mı? Bunun Türkiye üzere gelişmekte olan ülkeler üzerinde ne üzere tesirleri olacak?
Bankacılık bölümünün sıhhati, hanehalkı mali durumunun daha güçlü oluşu ve borçluluk seviyelerinin düşüklüğü göz önüne alındığında, pandemi sırasında biriken tasarrufların da takviyesiyle ABD iktisadı şu anda faiz artışlarına karşı 2006 yılına nazaran çok daha güçlü görünüyor. Lakin varsayımlarımız, ABD iktisadının 2023’ün ikinci yarısında yavaşlayacağını ve teknik bir resesyon mümkünlüğünün epey arttığını gösteriyor.
Küresel bir resesyonun yaşanması halinde, değerli ihracat pazarlarından gelen talep düşeceği ve turist sayısı da etkileneceği için Türkiye’de büyüme üzerinde net bir olumsuz tesiri olacaktır. Ayrıyeten, Türkiye üzere büyük dış finansman gereksinimi olan ülkeler için kırılganlıkları artıracak, finansal piyasalarda riskten kaçınmaya neden olacaktır.
Türkiye’de ekonomik büyüme, yükselen enflasyonla birlikte güçlü kalabilir mi ya da sonunda büyüme de düşecek mi? Enflasyonu düşürmek için Türkiye nasıl bir siyaset izlemeli?
Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu düşürmesinin ardındaki temel neden, mevcut siyaset bileşiminin olumsuz tesirleri oldu. 2022’de yıllık ortalama enflasyonun Fitch tarafından derecelendirilen ülkeler ortasında en yüksek oran olan %71.4’e çıkacağını kestirim ediyoruz. Artan geriye dönük endeksleme riskleri, yükselen beklentiler ve liradaki paha kaybı nedeniyle enflasyonun seyri epeyce bilinmeyen görünüyor. Döviz kuru geçişkenliğinin hem suratı hem de şiddeti arttı. Genel siyaset bileşiminin en azından 2023 seçimlerine kadar çok destekleyici bir biçimde devam etmesini ve enflasyonun 2023’te ortalama %57 düzeyinde yer almasını bekliyoruz. Artan enflasyon, zayıf döviz kuru ve yurtiçi inancın zayıflaması nedeniyle tüketimde yavaşlama bekliyoruz. AB’deki zayıf büyüme de dış talep üzerinde baskı oluşturacak. Büyümenin 2022’de %4,5 olmasını, lakin yüksek enflasyon, sıkılaşan finansman şartları ve yavaşlayan global büyümeye bağlı olarak 2023’te %3,0’e ve 2024’te %2,9’a gerilemesini kestirim ediyoruz. Enflasyonu düşürmek, lakin faiz artırımı ve ortodoks para siyaseti izlenmesiyle mümkün olacaktır.
Türkiye’de lirayı destekleme ve dolarizasyonu azaltma hedefiyle son devirde açıklanan düzenlemelerin muhtemel tesirleri hakkında ne söylersiniz? Finansal istikrarı güçlendirecek ve kredi sisteminin daha faal çalışmasını sağlayacaklar mı?
Fitch Ratings’e nazaran, Türkiye’nin yeni iktisat siyaseti karışımı kamu maliyesi ve ülke döviz durumu üzerindeki riskleri artırdı. Hükümet kuvvetli dış ortama ve artan makroekonomik dengesizliklere karşın yüksek büyüme ve istihdamı muhafazaya odaklanmaya devam ederken, giderek daha müdahaleci ve öngörülemeyen siyasetlerin izlenmesi inancı ve finansmana erişimi daha da zayıflatabilir.
