Geçen hafta Euro dolar karşısında 0.97’in altına geriledi. Birçok uzman Euro/Dolar paritesinin 0.90’a kadar gerileyebileceğini söylüyor. Pekala Euro dolar karşısında neden düşüyor?
Halktv’den Barış Soydan’ın yazısına nazaran bunun birkaç nedeni var.
En şimdiki ve en kıymetli neden, Amerikan Merkez Bankası (FED) art geriye çok yüksek faiz artırımları yapması. FED geçen hafta 75 baz puanlık bir faiz artırımı daha yaptı. Bununla bu yıl yaptığı faiz artırımlarının toplamı 300 baz puanı, yani 3 puanı buldu.
Yılbaşında FED’in siyaset faizi yüzde 0-0.25 ortasındaydı. Artık yüzde 3-3.25 ortasında. Ve burada da durmayacak, faizi yüzde 4.75’e kadar yükseltecek. FED faizi neden artırıyor? Zira enflasyon Amerika’da son 40 yılın doruğuna çıktı. Siyaset faizi enflasyonla çabanın yollarından biri
Enflasyon Avrupa’da da son 40 yılın doruğunda. Avrupa Merkez Bankası da o nedenle Temmuz’da 50, Eylül’de 75 baz puanlık faiz artırımları yaptı. Lakin çok geç kaldı. FED şimdiye kadar 5 faiz artırımı yapmışken Avrupa Merkez Bankası (ECB) iki tane yapabildi. Bundan sonra da FED kadar bahadır davranamayacağını piyasalar görüyor. Euro’nun dolar karşısında kıymet kaybetmesinin nedenlerinden biri bu.
Avrupa Merkez Bankası neden ürkek davranıyor? Zira Güney Avrupa ülkelerinin dağ üzere borçları var. İtalya, Portekiz, Yunanistan üzere ülkelerde kamu borcu çok yüksek. (İtalya’da kamu borcunun ulusal gelire oranı yüzde 150’nin üzerine çıkmış durumda.) Bu ülkeler Almanya’ya nazaran daha yüksek faizle borçlanıyorlar. Avrupa Merkez Bankası’nın siyaset faizi arttıkça bu ülkelerin borçlanma maliyeti artacak.
Bu nedenle Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artırımlarında süratli gitmesine karşılar. Rusya-Ukrayna savaşını da bunlara ekleyelim… Avrupa Birliği Rusya’ya sert yaptırımlar koydu. Rusya da misilleme olarak Avrupa’ya verdiği doğalgazı kesti. Başta Almanya ve İtalya olmak üzere Avrupa’daki dev sanayi tesisleri doğalgazla çalışıyor.
Şimdi gaz bulamadıkları için ya üretimi kesecekler ya da çok değerliye buldukları için ziyan edecekler. Savaş Avrupa iktisadını ağır bir sakinliğe sürüklüyor. Amerika’nın ise tuzu kuru. Savaş ona çok uzakta. Ve esasen kendi gazını kendisi üretiyor.
Euro işte bu nedenlerle dolar karşısında bedel kaybediyor. Dolar karşısında fikir Türk Lirası karşısında da düşüyor. Nebati’den bu nedenle kutlama bildirisi yok.
