Kadınlarda en sık görülen kanserler ortasında yer alan rahim ağzı kanseri her geçen gün artış gösteriyor. Rahim ağzı kanserinin erken periyotta belirti vermemesi ve yavaş gelişmesi sebebiyle rutin tarama programları bu hastalıkla aktif çaba açısından büyük kıymet taşıyor. Cinsel yolla bulaşan Human Papiloma Virüsün (HPV) neden olduğu rahim ağzı kanserinden korunmak için HPV aşısı yapılması gerekiyor. Lakin toplumda HPV aşılarıyla ilgili yanlış bilgiler, aşı konusunda gereken itinanın gösterilmemesine ve hastalığın yaygınlaşmasına yol açabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Jinekolojik Onkoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Veysel Şal, HPV aşılarıyla ilgili bilinmesi gerekenleri anlattı.
Erkeklerde de kansere neden oluyor
Her yıl yaklaşık 500 bin bayana rahim ağzı kanseri tanısı konulmaktadır. Çoklukla cinsel temas yoluyla bulaşan ve rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tümünden sorumlu olan HPV, bayanlarda ekseriyetle çok belirti göstermez ve epey bulaşıcıdır. Birçok bayan, hayatının bir devrinde karşılaştığı HPV virüsünü kendi beden savunma sisteminin yardımı ile yener. Birtakım HPV virüsleri ise bu savunma sisteminden güçlü çıkar ve rahim ağzı kanserine neden olabilir. Erkeklerde ise ağız, yutak, anüs ve penis kanseri ile genital bölgede siğillere neden olmaktadır.
Daha evvel geçirmiş olmanız tekrar yakalanmayacağınız manasına gelmiyor
HPV virüsü kaybolup yine bulaşabilen bir virüstür. HPV geçirdikten sonra bağışıklık oranları maalesef yüksek değildir. Bu nedenle korunma tedbirleri ortasında aşı kıymetli bir yer tutmaktadır.
HPV aşıları hakkında bilmeniz gereken 13 gerçek
- HPV aşıları tüm dünyada 15 yıla yakın müddettir kullanımdadır.
- İlk çıktıklarında 2’li ve 4’lü yani en sık görülen HPV cinslerinin 2’sinden yahut 4’ünden koruyan aşılar bulunmaktaydı lakin son yıllarda 9’lu tipleri çıkmıştır.
- Ülkemize şimdi 9’lu aşı gelmemiştir. Türkiye’de şu an için 4’lü kullanılmaktadır lakin çapraz müdafaa özelliğinden ötürü 4’lü ve 9’lu aşı sonuçlarının tıpkı olduğu görülmektedir.
- 100’ün üzerinde ülke HPV aşılarını ulusal aşı programı kapsamında rutin olarak uygulamaktadır.
- 9-15 yaş ortasındaki bayanlarda ve erkeklerde aşı önerilmektedir. Bilhassa bu yaş devrinde 2 doz yapılmaktadır, 0 ve 6. ayda yapılır.
- 15 yaş üzerinde ise 26 yaşına kadarki periyoda kadar HPV aşısı önerilmektedir.
- Şu an ABD’de 45 yaş altında herkese tek doz önerilmektedir.
- Avrupa Birliği ülkeleri ve Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran 15 yaşından sonraki periyotta 0, 2 ve 6. ayda olmak üzere 3 doz önerilmektedir.
- Genelde bir üst hudut yaş yok fakat yaş arttıkça aşının aktifliği azalmaktadır.
- Aşı öncesinde HPV’nin varlığı yahut yokluğu değerli değildir. Zira 90 süreksiz bir enfeksiyondur, 10 kalıcıdır. HPV müspet olan bireyler de aşı olabilir, negatif olması koşul değildir. Bu nedenle HPV aşısı yapmadan evvel rastgele bir test yapmaya gerek yoktur.
- 1-5 yaş ortası erkeklerde aşı önerilmektedir. 15 yaşından sonraki periyotlarda aşikâr durumlarda yapılabilmektedir lakin 15 yaşından sonra her erkeğe yapılmamaktadır.
- HPV aşısı tıpkı öteki aşılardaki üzere meyyit bir aşıdır. HPV’nin dış bölgesindeki protein yapısı aşı olarak verilir, yani meyyit hücreler verilir ve buna karşı antikor oluşturulur.
- HPV’ye bağlı kanser öncesi lezyon oluşan bir küme üzerinde yapılan bir araştırmada, kümenin bir kısmına tedavi sonrası aşı uygulanırken, başka kısmına uygulanmamıştır ve aşı yapılan kümede HPV kanseri nüksünün yaklaşık 3 kat daha az olduğu görülmüştür. Bu nedenle HPV aşısının oluşacak lezyonların tekrarlama riskini azalttığı da kanıtlanmıştır.
Rahim ağzı kanserinden korunmak için;
- Doktor denetimlerini ihmal etmeyin.
- Düzenli smear testlerinizi yaptırın.
- HPV aşılarını tabip denetiminde yaptırın.
- Cinsel yolla bulaşabilecek hastalıklara karşı önlemli olun. Çok eşlilikten kaçının.
- Sigara ve tütün eserlerinden uzak durun.
- Bağışıklık sisteminizi güçlendirin.
- Sağlıklı beslenin.
- Obeziteye karşı tedbir alın.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
