Bildiride Suriye’nin çeşitli bölgelerindeki terör örgütleri ve bunlarla iltisaklı farklı isimlerdeki kümelerin artan varlık ve Kartal Escort faaliyetlerini kınamışlardır tabirleri kullanıldı
Türkiye Cumhurbaşkanı İran Cumhurbaşkanı Rusya Devlet Lideri Ortak Açıklaması 19 Temmuz 2022 Tahran
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Rusya Devlet Lideri Sayın Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Sayın Kartal Escort Bayan Recep Tayyip Erdoğan Tahran da Astana Formatı çerçevesinde Üçlü Tepe için bir ortaya geldiler
Yapılan toplantının akabinde ortak açıklama yayımlandı Açıkalmada şu tabirlere yer verildi
Suriye de alandaki şimdiki durumu Escort Kartal ele almışlar 1 Temmuz 2020 tarihinde görüntü konferans yoluyla yapılan son toplantının akabinde meydana gelen gelişmeleri değerlendirmişler ve ortalarında varılan mutabakatlar ile Dışişleri Bakanlarının ve temsilcilerinin toplantılarındaki mutabakatlar uyarınca üçlü işbirliğini güçlendirme konusundaki kararlılıklarını vurgulamışlardır Ayrıyeten son memleketler arası ve bölgesel gelişmeleri ele almışlar ve Astana Sürecinin Suriye krizinin barışçıl ve sürdürülebilir tahlilindeki öncü rolüne vurgu yapmışlardır
2 Suriye Arap Cumhuriyeti nin egemenliği bağımsızlığı birliği ve toprak bütünlüğü ile Birleşmiş Milletler Şartı nın emel ve prensiplerine olan kuvvetli bağlılıklarını vurgulamışlardır Bu prensiplere üniversal olarak hürmet gösterilmesi ve kim tarafından yapılırsa yapılsın hiçbir aksiyonun sözkonusu unsurları zayıflatmaması gerektiğine işaret etmişlerdir
3 Terörün her çeşit ve biçimiyle gayret etmek gayesiyle birlikte çalışmaya devam etme kararlılıklarını lisana getirmişlerdir Sivil tesisleri amaç alan ve saf can kayıplarına neden olan hücumlar da dahil olmak üzere Suriye’nin çeşitli bölgelerindeki terör örgütlerinin ve bunlarla iltisaklı farklı isimler altındaki kümelerin artan varlık ve faaliyetlerini kınamışlardır Suriye’nin kuzeyi ile ilgili tüm düzenlemelerin eksiksiz bir formda uygulanması gerektiğinin altını çizmişlerdir
4 Gayrimeşru özyönetim teşebbüsleri dahil olmak üzere terörle gayret kisvesi altında alanda yeni gerçeklikler yaratılmasına dair her türlü teşebbüsü reddetmişler ve Suriye nin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün yanısıra komşu ülkelerin ulusal güvenliğini tehdit eden hudut ötesi ataklar ve sızmalar dahil olmak üzere ayrılıkçı gündemlere karşı durma kararlılıklarını vurgulamışlardır
5 Suriye’nin kuzeyindeki durumu ele almışlar bu bölgede kalıcı güvenlik ile istikrarın fakat ülkenin egemenliği ve toprak bütünlüğünün koruması temelinde sağlanabileceği konusunu vurgulamışlar bu istikametteki uğraşlarını koordine etme konusunda mutabık kalmışlardır Suriye’ye ilişkin olması gereken petrol gelirlerinin yasadışı olarak ele geçirilmesine ve aktarılmasına karşı olduklarını söz etmişlerdir
6 Milletlerarası insancıl hukuk uyarınca sivillerin ve sivil altyapının korunmasını sağlarken terör örgütleriyle irtibatlı tüm öteki bireyler kümeler teşebbüsler ve varlıkların büsbütün ortadan kaldırılması emeliyle ortalarındaki süregiden işbirliğinin devam ettirilmesi konusundaki kararlılıklarını teyit etmişlerdir
7 İdlip Gerginliği Azaltma Bölgesindeki durumu detaylarıyla ele almışlar ve alanda sükunetin sağlanması için İdlip le ilgili bütün mutabakatların tam olarak uygulanması gerektiğinin altını çizmişlerdir İdlip Gerginliği Azaltma bölgesinin içindeki ve dışındaki sivillere tehdit oluşturan terörist kümelerin varlığı ve terörist faaliyetleri konusunda önemli tasalarını lisana getirmişlerdir İnsani durum da dahil olmak üzere İdlip Gerginliği Azaltma bölgesi ve etrafındaki durumdaki olağanlaşmanın sürdürülebilir olmasını sağlamak için daha fazla gayret göstermek konusunda mutabık kalmışlardır
8 Suriye deki insani durumdan duydukları derin kaygıyı kaydetmişlerdir Memleketler arası hukuka milletlerarası insancıl hukuka ve BM Şartı na alışılmamış tüm tek taraflı yaptırımları ayrıyeten muhakkak bölgelere yönelik muafiyetler uygulamak suretiyle ayrılıkçı gündemlere fayda sağlayacak ve ülkenin parçalanmasına yol açabilecek ayrımcı tedbirleri reddetmişlerdir Bu bağlamda başta BM ve insani yardım kuruluşları ile başka hükümet hükümet dışı milletlerarası kuruluşlar olmak üzere memleketler arası topluma ayrımcılık siyasallaştırma ve önkoşullar olmaksızın ve daha şeffaf bir biçimde tüm Suriyelilere yönelik yardımlarını arttırmaları davetinde bulunmuşlardır
9 Suriye ihtilafına askeri tahlil getirilemeyeceğine ve ihtilafın sırf Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi nin 2254 sayılı kararı çerçevesinde Birleşmiş Milletler in kolaylaştırıcılığında Suriyelilerin öncülüğü ve sahipliğinde bir siyasi süreç yoluyla sona erdirilebileceğine dair inançlarını teyit etmişlerdir Bu bağlamda Astana garantörlerinin belirleyici katkılarının ve Soçi deki Suriye Ulusal Diyalog Kongresinin kararlarının uygulanmasının sonucunda ortaya çıkan Anayasa Komitesinin kıymetli rolünün altını çizmişlerdir
Anayasa Komitesi nin müteakip oturumlarının sürdürülebilir ve tesirli çalışmasını sağlamak için Komite üyeleriyle ve kolaylaştırıcı olarak BM Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi Geir O Pedersen ile daima etkileşimi desteklemeye hazır olduklarını yinelemişlerdir Komite’nin anayasa ıslahatı hazırlama ve halkın onayına sunma misyonunu yerine getirebilmesi ve çalışmalarında ilerleme kaydedebilmesi için çalışmalarında Vazife Tarifine ve Temel Tarz Kurallarına riayet etmesi ve üyeler ortasında mutabakat sağlanabilmesi için dış müdahale ve dışarıdan dayatılan vakit çizelgeleri olmaksızın uzlaşı ve yapan angajman anlayışıyla yönetilmesi gerektiğini söz etmişlerdir Anayasa Komitesinin faaliyetlerini rastgele bürokratik ve lojistik mani olmaksızın sürdürebilmesi gerektiğinin altını çizmişlerdir
10 Astana formatının ilgili Çalışma Kümesi çerçevesinde tutukluların kaçırılanların karşılıklı salıverilmesinin sürdürülmesi konusundaki kararlılıklarının altını çizmişlerdir Çalışma Kümesinin Suriyeli taraflar ortasında itimat inşa etmekteki tesirini ve gerekliliğini kanıtlayan özgün bir düzenek olduğunun altını çizerek tutukluların özgür bırakılması konusundaki çalışmalarını sürdürmeye cenazelerin teslimi ve kayıp şahısların kimliklerinin belirlenmesi konusundaki faaliyetlerini misyon tarifine uygun olarak genişletme kararlılıklarını açıklamışlardır
11 Sığınmacıların ve ülke içinde yerlerinden edilmiş bireylerin geri dönme ve bu çerçevede desteklenme haklarını teminen Suriye’deki asıl ikamet yerlerine inançlı ve istekli geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasının gerekliliğinin altını çizmişlerdir
Bu bağlamda memleketler arası topluma bu şahısların tekrar yerleşimleri ve günlük olağan ömürlerinin tesis edilmesi için uygun katkılar sağlama ve yük paylaşımında daha fazla sorumluluk alma bu meyanda temel altyapının onarımı da dahil olmak üzere bilhassa su elektrik sanitasyon sıhhat eğitim tesisleri okullar hastaneler ile memleketler arası insancıl hukuka uygun insani mayın faaliyetleri dahil erken toparlanma projeleri aracılığıyla Suriye’ye yönelik yardımları artırma davetinde bulunmuşlardır
12 İsrail in sivil altyapı dahil Suriye deki askeri taarruzlarını kınamışlardır Bu hücumların milletlerarası hukuku memleketler arası insancıl hukuku ve Suriye nin egemenliğini ihlal ettiğini değerlendirmişler bölgeyi istikrarsızlaştırdığını ve gerginliği tırmandırdığını teslim etmişlerdir İsrail’in bu bağlamda aldığı tüm karar ve tedbirleri de geçersiz sayan ve bunların hiçbir hukuksal tesiri olmadığını pahalandıran Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi nin 242 ve 497 sayılı kararları başta gelmek üzere Suriye Golanı nın işgalini reddeden ilgili Birleşmiş Milletler kararlarının hükümleri dahil kozmik olarak tanınan milletlerarası hukuk kararlarına uyulması gerekliliğini teyid etmişlerdir
13 Suriye sorununa ek olarak ortak siyasi ve ekonomik işbirliğini artırmak için farklı alanlardaki üçlü uyumu güçlendirmeye yönelik isteklerini teyit etmişlerdir
14 Astana Formatında düzenlenen Suriye bahisli Milletlerarası Toplantının 19 sunun 2022 yılının sonuna kadar düzenlenmesini teminen temsilcilerini görevlendirmekte mutabık kalmışlardır
15 Bir sonraki Üçlü Tepeyi Rusya Federasyonu Devlet Lideri Sayın Vladimir Putin in daveti üzerine Rusya Federasyonu nda gerçekleştirmekte mutabık kalmışlardır
16 Rusya Federasyonu Devlet Lideri ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Tahran da gerçekleştirilen Astana Formatında Üçlü Doruğa mesken sahipliği yapmasından dolayı İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İbrahim Reisi ye samimi teşekkürlerini tabir etmişlerdir
