Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Lideri Orhan Turan, derneğin Yüksek İstişare Heyeti toplantısında konuştu.
“Rekabetçi kur ve cari fazla siyasetleri günümüze uyumlu değil ve istenilen sonucu vermiyor. Enflasyonla uğraşta tüm dünya faiz artırırken, biz aykırısı bir siyaset izliyoruz. Artan risk düzeyi sürdürülemez, klasik siyasetlere dönmeliyiz. İzlenen iktisat siyasetleriyle gelirlerimiz eriyor” dedi.
Turan, “Büyüme kalkınma için tek başına kâfi olmuyor, hatta maalesef yoksullaşarak büyüyorsunuz” diye konuştu.
Turan’ın konuşmasının satırbaşları şöyle:
“Yeni gerçekler iktisat biliminin merceğinden değerlendirildiğinde yakın geçmişe damgasını vuran para siyasetlerinin sürdürülemeyeceği belirginleşiyor. Daha net söz etmem gerekirse; geride bıraktığımız 14 yılın genişlemeci para siyaseti periyodu kapanıyor.
Bu siyasetler Türkiye’nin devir periyot yaşadığı krizlerden çıkabilmesini kolaylaştıran bir tesir yapmışlardı. Meğer şu an global iktisadın geçmekte olduğu döngüde rüzgâr karşıdan esiyor ve işimizi çok daha fazla zorlaştırıyor.
Küresel şartlar artık lehimize değil. Rekabetçi kur, yüksek ihracat ve cari fazla mantığıyla kurgulanan lakin günümüz kalkınma anlayışı ve pratiğiyle gereğince örtüşmeyen siyasetler kalkınma açısından istenilen sonuçları vermiyor. Büyüme kalkınma için tek başına kâfi olmuyor, hatta maalesef yoksullaşarak büyüyorsunuz.
Artık ucuz TL ve ucuz iş gücü ile ihracatta rekabet avantajı kazanma zamanı, yerini yüksek nitelikli işgücüyle ve teknolojiyle yüksek katma bedel yaratmaya bıraktı.
Üç rakamlı eşiğe ilerliyoruz
İşte dünyada böylesi sert bir dönüşüm yaşanırken Türkiye’de bir türlü tam manasıyla denetim altına alamadığımız enflasyon, dünyada 1970’leri anımsatan enflasyonist baskının da tesiriyle üç rakamlı eşiğe hakikat süratle ilerliyor. Enflasyonla gayrette tüm dünya faizleri artırarak frene basmayı tercih ederken biz uzun müddettir hem kurun yükselmesine ve hesap yapılamamasına yol açan hem de tasarruf sahiplerini cezalandıran bir para siyaseti izliyoruz.
Bundan ötürü vergi mükellefleri ve hazine gereksiz bir yükü taşımak durumunda kalıyorlar.
Akran ülkelerle kıyasladığımızda dünyada hem en yüksek enflasyona hem de son derece yüksek risk primine sahip ülke pozisyonundayız. Hakikaten bu hafta 19 yılın en yüksek CDS düzeyini de gördük.
Bilimle çelişen yaklaşımı sürdüremeyiz
Bunun sürdürülemez olduğunu ve süratle rasyonel siyasetlere dönülmesi gerektiğini düşünüyoruz. İktisat bilimiyle ve tüm dünyadaki uygulamalarla çelişen bir yaklaşımı sürdürmemeliyiz. Akılcı, toplumsal aklı ve enerjiyi harekete geçirebilen, farklı kesitlerin katkı yapabilecekleri bir tartışma ortamında piyasa gerçekleriyle ve dünya pratiğiyle uyumlu bir siyaset seti üzerinde uzlaşabilmeliyiz.
Sorunlarımız sadece para siyasetiyle, dizginlenemeyen enflasyonla sonlu değil. Derin bir güç krizinin de içindeyiz ve güçte dışarıdaki fiyat artışları cari açığımızı artırırken, içeride bilhassa endüstriye uygulanan rayiçler üretimi ve ihracatımızı olumsuz etkiliyor.
Türkiye iktisadı dünya hasılasından aldığı hissesi 2000’lerin başından 2013’e kadar yüzde 0,60’tan yüzde 1,24’e kadar yükseltmişken, bu hisse son 7-8 yıldır süratle düşerek yüzde 0,8’e kadar geriledi. Türkiye’nin potansiyeline sahip bir ülke için bu nitekim kabul edilemeyecek bir durumdur.
‘Gelirler eriyor’
İzlenen iktisat siyasetlerinin yarattığı şartlarda gelirler süratle eriyor.
Özellikle sabit gelirliler enflasyon baskısını en derinden hissediyor. Kentli, eğitimli orta sınıfların gelirleri de erozyona uğruyor. Unutmayalım ki, orta sınıfı güçlü olmayan bir ülkede demokrasi zayıflar. Eşitsiz gelir dağılımı demokratik sisteme yönelik inancı zedeler.
Bu bağlamda ülkenin ekonomik durumu ve siyasi atmosferi nedeniyle bugüne dek görülmemiş bir ölçeğe varan beyin göçünü bir kere daha gündeme getirmek zorundayım. Bu göçü durdurmak için atılacak adımların en başta gelen önceliklerimizden sayılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu boyutlarda bir nitelikli insan kaybına tahammülümüz olmadığına inanıyoruz.
Küreselleşmenin yeni bir versiyonuna geçiyoruz. Tedarik zincirlerinin kısaltılması bağlamında bölgesel ekonomik kümelerin ve bunları örgütleyecek kurumların öne çıkacağı, göçmen sorununun daha bariz biçimde siyaseti etkileyeceği ve global güvenlik mimarisinin tekrar inşa edileceği bir kurucu andayız.
Konser iptallerine tepki
Bu mevzuyu bağlarken son vakitlerde süratle artan şenlik ve konser iptallerine de kısaca değinmek istiyorum. Gençliğin her alanda özgürlük talepleri bu kadar besbelliyken, memnun günlerini tüm güçleriyle kutlamak isteyen gençlerin bu hasretlerinin, haklarının, eğlenme özgürlüklerinin neden rahatsız edici bulunduğunu anlamak doğrusu pek kolay değil. Kimi sanatkarlarımızın ve onları dinlemek, izlemek isteyen hayranlarının buluşmasının neden bir tehlike arz ettiğini anlamamızın da kolay olmadığı üzere.
Yargı bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü, memleketler arası taahhütlere sadakat, niyet ve tabir özgürlüğü toplumumuz ve ekonomimiz açısından birer lüks değil gerekliliktir. Yargı bağımsızlığının ağır bir erozyona uğraması, vatandaşların adalete güvensizliğinin en önemli nedenidir. Hepimizin bildiği üzere adalet mülkün yani devletin temelidir. O temel sağlam olmak zorundadır.”
