Türkiye’de artan ‘kayıt dışı yabancı’ sorunu karşısında son periyotta kontroller sıkılaştırılırken, birtakım bölgelerde artık yabancıya ikamet müsaadesi bile verilmiyor. Öte yandan yabancı sayısında yaşanan azalma, işletmeleri de etkilemeye başladı.
Türklere nazaran daha ‘uygun’ maliyetlerle istihdam edilen yabancıların süratli bir formda gönderilmeleri karşısında esnaf eleman sorunu yaşamaya başladı.
Türkiye gazetesinden Lider Çelik’in haberine nazaran yabancıların yerine Türk çalışan bulamamaktan şikâyet edilirken, bilhassa bu durumu fırsata çeviren kimi yabancıların da ortalarında kurdukları irtibatla fiyatlarını artırdıkları tabir ediliyor.
Memleketler arası Döner Federasyonu Genel Lideri Mehmet Mercan, yabancıların birçok mesleksel alanda çalıştığını ve geri iadelerin alt yapısı hazırlanmadan yapıldığını kaydetti.
KALANLAR MAAŞTA UÇTU
Genç nüfusun çoğunluğunun gerekli mesleksel hünere sahip olmaması, kolay para kazanma alışkanlığı ve kâfi iş deneyimine sahip olmamaları sonucunda bütün bölümlerin yabancı asıllı çalışanları tercih etme yoluna gittiğini savunan Mercan “İstihdam edilen yabancı asıllı bireylerin dallardan apansız alınıp ülkelerine gönderilmeleri birçok bölümü çalışamaz hâle getirdi, mağdur etti. Geri gönderilen yabancı asıllı çalışanlarını kaybeden bölümler, işçi açıklarını yerli çalışanla kapatamıyor. Bu durumu fırsata çevirmek isteyen Suriyeli, Afgan, Özbek ve bunlar üzere yabancı çalışanlar birbirini örgütleyerek yüksek maaş talep ederek iş yeri sahiplerini tehdit eder duruma gelmişlerdir. Bu durumun olumsuzluklarının döner ve kasaplık kesimlerinde daha çok mağduriyete yol açtığına şahit oluyoruz” dedi.
WHATSAAP’TAN ÖRGÜTLENDİLER
Artan emtia fiyatları karşısında güç durumda kalan esnafın, işletmesini ayakta tutma uğraşı verdiğini anlatan Mehmet Mercan, yabancıların hâkimiyetleri altına aldıkları işletmelerden nasıl faydalanırım, nasıl fırsata çeviririm halinde örgütsel hareket ettiğini söyledi. Yabancıların kendi ortalarında WhatsApp gurubu kurarak maaş konusunda örgütlendiklerini sav eden Mercan, şunları söyledi:
20 kilo döner kesen bir işletmede çalışan bir yabancı asıllı döner ustası 10 bin ila 12 bin TL ortasında maaş talep etmektedirler. Bu maaşları hiç bir işletmemiz karşılayamaz. Bu alanda acilen hükümetimiz ya da ilgili bakanlığımız alt ve üst fiyat belirlemelidir.
“MESLEKSİZ ÇALIŞAN BİLE BULUNAMIYOR”
“Çıraklık-ustalık ortasındaki bağ oluşmadan döner ve kasaplık dalını aldığı eğitimle meslek edinen çalışanlarımız maaşının bir üstü teklif edildiği vakit çabucak oraya gidiyor münasebetiyle meslek edinmesine imkân sağlayan işletme mağdur oluyor” diyen Mercan, Türkiye’de herkesin amir memur olmak için çaba ettiğini savundu. “Kim çalışacak, kim üretecek, kim hizmet edecek” diye soran Mercan, şöyle konuştu:
Nitelikli orta eleman problemini geçtik, niteliği ya da hiçbir mesleği olmayan çalışanı dahi bulamaz duruma gelmişiz. Bugün acilen önlem almaz isek bu sorun çok yakında memleket problemi olarak karşımıza çıkacaktır. Çıraklık eğitimi verebilecek alanları genişletip dalları eleman konusunda rahatlatamaz isek bu ticaret haneler kapanacak, icra daireleri yüz binlerce alacak verecek belgeleriyle dolacak, adliyeler de süreç yapamayacak hâle gelecek.
ÇOCUK PERSONEL DEĞİL ÇIRAKLIK EĞİTİMİ
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Lideri Bendevi Palandöken, küçük esnafın pandemide artan düşüncesi sebebiyle çocuk işçiliğinin arttığını söyledi. Çocuk işçiliğinin gerçek vakit ve uygun kurallar sağlanarak mesleksel eğitime yönlendirilmesi gerektiğini söyleyen Palandöken “Çocuklar eğitimden de çocukluğunu yaşamaktan da yoksun kalmamalı. Gerçek vakit konusunda kıymetli projelerimiz var. Ülkemizde 700 binin üzerinde çocuk emekçi olduğu kestirim ediliyor. Öte yandan birçok meslek çırak yokluğu sebebiyle yok oluyor. Hâlbuki çocukların eğitimi devam ederken yapacağı çıraklık gelecek açısından çok önemli” dedi.
