Anüs kapalılığı, gaita yapmak için olması gereken açıklığın yani anüsün doğuştan büsbütün kapalı olması ya da hiç olmaması durumu olarak biliniyor. Ortalama dört yahut beş binde bir görülen anüs kapalılığı durumunda, bağırsak içeriği dışarı atılamıyor. Bu hastalığa sahip kimi bebeklerde belirtiler anne karnında ortaya çıkabilirken, kimilerinde ise büsbütün olağan seyir gözlemleniyor. Bebeğin anne karnındayken kalın bağırsaklarında genişleme tespit edilmesiyle bu hastalıktan kuşku duyulabiliyor. Kesin ve net saptanmış bir nedeni bulunmayan bu hastalık, erkek çocuklarında daha sık görülüp ağır seyredilebiliyor. Anüs kapalılığına böbrek, kalp, yemek borusu ve kimi sinirsel hastalıklarda eşlik edebiliyor. Erken müdahale ve uygulanacak özellikli cerrahi süreçler bebek için hayati değer taşıyor. Memorial Diyarbakır Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Murat Kemal Çiğdem, anüsü kapalılığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Doğum sonrası anüs bölgesi denetim edilmeli
Nedeni tam olarak bilinmeyen anüs kapalılığı için neden olduğu düşünülen kimi faktörler bulunmaktadır. Genetik yatkınlık, çevresel nedenler ve anne karnındayken birtakım ilaçlara maruziyet öne sürülmektedir. Bir kardeşte var ise öteki kardeşte görülme oranı olağana nazaran daha yüksektir. Ekseriyetle yeni doğan bebeğin doğumdan sonraki birinci 24 saat içerisinde dışkılama yapması beklenmektedir. Anüs kapalılığı rahatlıkla fark edilebilecek bir durum olup hastane ortamında gerçekleşen doğumlarda, doğum sonrası çabucak tespit edilmektedir. Hastane dışı gerçekleşen doğum ortamlarında anne baba adayının gözünden kaçabilir ya da göz arkası edilebilmektedir. Birtakım durumlarda anüs açık olabilir lakin olağan yerinde olmayabilir. Bu durumların kimilerinde da cerrahi uygulanmaktadır.
Kız çocuklarında çabucak fark edilmeyebilir
Anüsü kapalı doğan bebeklerin çabucak tanısı konup tedavisi sağlanmalıdır. Bilhassa kız çocuklarında anüs kapalılığı bazen gözden kaçabilir. Birtakım anüs kapalılığı olan kız bebekler cinsel organın çabucak yanından gaita yapabilmektedir. Bu durumda kakanın nereden geldiği fark edilmeden olağanmış üzere davranıp doktora daha geç müracaatlar da olabilmektedir. Halbuki bu durum anüs kapalılığıyla birlikte çeşitli üriner ve genital sorunları de kapsayan daha karmaşık bir tabloya neden olmaktadır.
Doğumdan çabucak sonra cerrahi gereklidir
Anne karnında anüs kapalılığından şüphelenilmişse, doğum tam teşekküllü bir hastanede gerçekleşmelidir. Bebek doğduktan sonra birinci olarak hastalığın derecesi saptanmalıdır. Ekseriyetle hafif, orta ve ağır formda sınıflandırılır. Hastalığın tartısına nazaran sorun bazen tek bir ameliyatla düzeltilebilirken, kimi durumlarda ise çok şiddetli ameliyatlar gerektiren uzun soluklu bir tedavi tercih edilmektedir. Ağır ve orta derece anüs kapalılığı olan hastalarda birinci evrede, kolostomi olarak isimlendirilen bağırsağın karın cildine ağızlaştırılması süreci yapılmaktadır. Çocuğun buradan kakasını yapması aileler için başlangıçta kaygıya ve paniğe neden olsa da vakit içerisinde bu duruma adaptasyon sağlanmaktadır. Karın bölgesinde bulunan torbanın 24 ila 48 saatleri ortasında çıkarılıp değiştirilmesi gerekmektedir. Bebeğin bu durumu, kilo alımına nazaran sıklıkla 3 yahut 4 ay sonra ameliyat edilebilir. Birtakım durumlarda bebekler 8-12 ay kadar takip edilmektedir.
İkinci evrede bağırsağın anüs olması gereken yere, kaka tutmaya yarayan kasların ortasından geçirilerek alınmasıyla yeni bir anüs oluşturulmaktadır. Bu evredeki ameliyat epey kıymetlidir. Bu ameliyattan 6 ila 8 hafta sonra kolostomi kapatılma ameliyatı yapılarak süreç tamamlanır. Hastaların çoğunluğunda gaita tutmada sorun olmazken, birtakım tiplerde çocuklar gaita tutamayabilir. Bu evrede gaita tutamayan çocukları başka bir başlıkta kıymetlendirmek gerekir. Çünkü bu durum çocuğun tüm toplumsal hayatını etkileyip eğitiminde aksaklıklara bile neden olabilmektedir. Gaita tutamayan çocukların kimileri tedaviye cevap verirken kimilerinde ise düzgünleşme sağlanamayabilir. Gaita tutamayan çocuklara lavman programı ismi verilen usulle bağırsakların boşaltılması sağlanır ve bu biçimde çocuğun altının kuru kalması sağlanmaktadır. Böylelikle çocuk toplumsal yaşantısına devam edebilmektedir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı