TBMM”ye soru önergesi veren DEVA Partili Mustafa Yeneroğlu ise bu soruları Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye yöneltti.
DEVA Partisi, borsada yaşanan dalgalanmaları Meclis gündemine taşıdı. Partinin genel merkezinde basın açıklaması yapan DEVA Partisi İktisat ve Finans Siyasetleri Lideri İbrahim Çanakcı iktisat idaresine 12 soru sordu. TBMM’ye soru önergesi veren DEVA Partisi Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Nebati”den bu soruların karşılığını istedi.
O sorular şöyle:
“Borsada süreç gören bankaların pay fiyatlarında 2 aylık müddette görülen süratli yükseliş ve düşüş ile ilgili olarak bir inceleme yapılmakta mıdır?”
“Borsa İstanbul ve SPK’da Borsa İstanbul’un en bedelli ve derin payları olan banka pay senetlerinde 2 ay süren oynaklığı tespit edebilen nezaret sistemleri yok mudur?”
“Aracı kurumların müşterilerinin Vadeli Süreçler ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) ve Hisse Piyasasında bu kadar yüksek ölçüde ve fiyat artırıcı süreç yapmalarını tespit edecek risk idare sistemleri yok mudur? SPK bu aracı kurumların risk idare sistemleri hakkında nezaret gerçekleştirmiş midir?”
“Manipülasyon argümanları çok sayıda platformda konuşulur hale gelmişken niye önleyici önlemler alınmadı?”
“Banka paylarında ‘suni yükseliş’ devam ederken tarafınızdan 11 Eylül 2022’de ‘Sermaye piyasalarımız her geçen gün inanç tazeliyor. Geleceğe inançla bakıyor’ başlıklı bir açıklama yapılmasının ve bu açıklamada BİST 100 Endeksindeki 2 aylık artışın risklere hiç dikkat çekilmeden tek taraflı biçimde olumlanmasının yapılan ‘manipülasyonu’ desteklediğini düşünüyor musunuz?”
“11 Eylül’de yaptığınız açıklamanızdaki eksik ve taraflı değerlendirmelerinizle küçük yatırımcıya pay alma tavsiyesinde bulunmuştunuz. Çabucak akabinde borsadaki düşüş için niye bir açıklama yapmıyorsunuz? Size güvenip birikimleriyle pay senedi satın alan küçük yatırımcı vatandaşlarımızın ziyanını karşılayacak mısınız?”
“Kamu bankaları başta olmak üzere ekonomimizin temel kurumları olan bankaların payları ile manipülasyon yapılabilmesinin bankacılık dalının ve ekonomimizin prestijine verdiği ziyandan ötürü sorumluluğunuzu ihmal ettiğinizi düşünüyor musunuz?”
“Takasbank 21.09.2022 tarihinde VİOP’da yalnızca banka pay senetlerinde teminat oranlarını azaltmıştır. Oranlar azaltılarak teminat yükümlülükleri düşürülmüş böylelikle bu süreci yapan bireyler ve bu şahısların süreçlerini gerçekleştirdikleri aracı kurumlar kurtarılmışlardır. Takasbank’ın teminat oranlarını Sermaye Piyasası Kurumu’nun 20.09.2022 tarihinde 4 aracı kurumla yaptığı pazarlıklar sonucunda düşürdüğü argüman edilmektedir. SPK ile aracı kurumların pazarlık masasına oturduğu hakikat mudur? Gerçek ise bu pazarlıkta neler konuşulmuştur?”
“Bahsi geçen 4 aracı kurumdan birinin İdare Şurası Lideri medyaya verdiği demeçte bu manipülasyondan ötürü birtakım isimler zikretmiştir. Bu bahiste ve isimler hakkında SPK tarafından başlatılan rastgele bir inceleme yahut soruşturma var mıdır?”
“Bu devirde bilhassa bir kamu bankası tarafından yapılan kendi paylarını geri satın almasının manipülatörleri kurtarma operasyonu olduğunu düşünüyor musunuz? Bu geri alımlarla ilgili bir inceleme ve soruşturma başlatacak mısınız?”
“Piyasayı bozan ve küçük yatırımcıyı ziyana uğratarak vurgun planlayan ve vurgun denemesinde başarısız olan aracı kurum ve müşterilerinin kurtarılmasının yeni manipülasyonlara ve vurgun teşebbüslerine yol açacağı konusunda tasa etmekte misiniz?”
“Manipülatörlerin birkaç bireyden ibaret olduğu söyleniyor. Şayet doğruysa birkaç kişi nasıl oluyor da tek bir pay değil bütün piyasayı manipüle edebiliyor? Bu bireylerin artlarında kamu tarafında şahısların olduğunu düşünüyor musunuz? Bunu soruşturacak mısınız?”
Ne olmuştu?
Borsa İstanbul Bankacılık Endeksinde 14 Temmuz – 12 Eylül 2022 ortasında yüzde 160’tan daha fazla artış olduktan sonra bir hafta içerisinde endekste yüzde 38’lik bir düşüş yaşanmıştı. Bankacılık kesimindeki bu hareketlilik öteki pay senetlerini de etkilemişti. Pay fiyatlarında kıymetli çalkantılar oluşmuştu. Küçük yatırımcılar bu fiyat hareketliliğinden etkilenmişti.
Bu durumun piyasadaki birkaç oyuncunun hem vadeli süreçler piyasasında hem de spot hisse piyasasında yaptıkları manipülatif süreçler sonucunda oluştuğu kamuoyuna yansıyan argümanlar ortasında.
Söz konusu kişi ve kurumların piyasa üst taraflı giderken kıymetli ölçüde yarar sağladıkları, piyasanın aşağı taraflı hareketi sırasında ise vadeli süreçler piyasasındaki teminatlarını karşılayabilmek için hisse piyasasında büyük ölçüde satış yapmak durumunda kaldıkları söz ediliyor. Fiyatlardaki düşüşlerin akabinde devre kesicilerin çalışması da buna bağlanıyor.
Öte yandan aracı kuruluşların kendi ortalarında toplantı yaptıkları ve taleplerini Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı’na ve SPK’ya ilettikleri basına yansıdı. Bu toplantının akabinde Takasbank, Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası”nda Bankaların destek varlıkları için süreç teminatı hesaplamalarında kullanılan risk parametrelerinin güncellendiğini duyurmuştu.