ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bugün sona erecek Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısında 75 baz puanlık faiz artırışına gideceği piyasalarda fiyatlanırken, piyasa uzmanları 100 baz puan faiz artırımına daha az ihtimal veriyor.
Fed’in 75 baz puan artışa gitmesi durumunda siyaset faizi yüzde 2,25-2,50 aralığına yükselmiş olacak. Öteki yandan piyasalar Fed’in yıl sonunda kadar faizleri yaklaşık yüzde 3,5’e yükselteceğini ve 2023’ün ikinci yarısında düşürmeye başlayacağını fiyatlıyor.
Fed geçen ayki toplantısında da 75 baz puanlık faiz artışına gitmiş ve bu 28 yılın en sert faiz artışı olarak kayıtlara geçmişti.
POWELL’IN AÇIKLAMASI TAKİP EDİLECEK
Öte yandan Fed’in faiz kararının yanı sıra Fed Lideri Jerome Powell’ın açıklamaları yatırımcıların odağına yerleşirken, Powell’ın açıklamalarında gelecek periyot para siyasetine ait ipuçları aranacak.
Bu ay ABD’den gelen yüksek enflasyon datalarının akabinde piyasa iştirakçilerinin 100 baz puanlık artış beklentisi artsa da bu beklentiler sonrasında yerini Fed yetkililerinin 75 baz puanlık bir artışı daha tercih edeceğine dönük kestirimlere bıraktı.
100 baz puanlık artış olursa, bu Fed’in mevcut para siyaseti çerçevesini uygulamaya başladığı 1990’lı yıllardan bu yana birinci olacak.
ENFLASYONDAKİ ARTIŞ SÜRÜYOR
Faiz artışlarına martta 25 baz puanla başlayan Fed, mayısta 50 baz puan, haziranda 75 baz puanlık artışlara gitti. Fed’in faiz artışlarını hızlandırmasının ardındaki en büyük tesir ise ABD’de yükselen enflasyon oldu.
ABD’de tüketici fiyat endeksi (TÜFE) haziranda yüzde 9,1’le artışını sürdürdü. Yüzde 9,1’lik enflasyon Kasım 1981’den bu yana ülkede gerçekleşen en yüksek enflasyon olarak kaydedildi.
Bloomberg’in aktardığı değerlendirmelere nazaran, eski Fed Lider Yardımcısı ve Brookings Enstitüsü kıdemli üyesi Donald Kohn enflasyonla ilgili yaptığı değerlendirmesinde, “Enflasyon yerleşik ve yayılıyor” dedi.
RESESYON GELİYOR MU?
Yüksek enflasyon seyrinin sürmesi Fed’i faiz artışlarına iterken öteki taraftan iktisadın sakinliğe gireceği tarafındaki kaygılar de yükseliyor.
Son olarak ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Fed’in enflasyonla çabasına duyduğu inancı lisana getirdi ve Amerikan iktisadının geniş bir sakinlik içinde olduğuna dair rastgele bir işaret görmediğini söyledi.
Bank of America ABD Başekonomisti Michael Gapen 2022’nin ikinci yarısından itibaren başlayacak ölçülü bir resesyon öngörürken eski ABD Hazine Bakanı Lawrence Summers ise “yumuşak inişin çok mümkün görünmediğini” belirtti.
Fed Lideri Powell ise fiyat istikrarını sağlayamamanın ABD’yi resesyona sokmaktan daha büyük bir kusur olacağı görüşünde.
NE OLMUŞTU?
Fed, yükselen enflasyonu denetim altına almak için sene başından bu yana kademeli olarak faiz artışına gitmişti. Fed birinci olarak mart ayı toplantısında, 2018’den bu yana birinci sefer faiz artırımına giderek siyaset faizini 25 baz puan artışla yüzde 0,25-0,50 aralığına yükseltti.
Mayıs ayında ise Fed siyaset faizini 50 baz puan artırarak 2000 yılından bu yana en yüksek faiz artışını gerçekleştirmişti. Haziran ayında enflasyondaki artışa paralel olarak Fed faizleri 75 baz puan artırmış yüzde 1,75’e yükseltmişti. Böylelikle haziranda son 28 yılın en yüksek faiz artışı gerçeklemiş oldu.
FED’İN FAİZ ARTIŞININ TESİRİ NE OLUR?
Fed’in faiz artış atılımlarını hızlanmasının ekonomiyi yavaşlatacağı ve doları öbür varlıklar karşısında güçlendireceği düşünülüyor.
Geçtiğimiz faiz artışlarının akabinde ABD doları öteki para üniteleri ve altın üzere varlıklar karşısında paha kazanırken borsa ve kripto üzere riskli varlıklar da hem ABD tahvillerinin hem de doların güçlenmesiyle gerilemişti.
DOLAR FAİZİNİN ARTIŞI TÜRKİYE’Yİ DE ZORLUYOR
Fed başta olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz artışları ve ABD dolarının güçlenmesi, Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu gelişen ülkelerde kriz riskini artırdı.
900 baz puana ulaşan risk primi (CDS) ile birlikte Türkiye’nin dolar cinsi dış borçlanma faizi yüzde 12’ye gelirken, yüksek cari açık ve 180 milyar doların üzerindeki kısa vadeli dış borcun çevrilmesinin maliyeti de giderek artıyor.
Dolar/TL bugün 17,93 ile 2022 yılının yeni doruğunu görürken, analistler kur artışının devam etmesini bekliyor.
FED FAİZ KARARI NE VAKİT AÇIKLANACAK?
Temmuz ayı FED faiz toplantısı 26-27 Temmuz tarihlerinde gerçekleştiriliyor. Karar bugün Türkiye saatiyle 21.00’da açıklanacak. Fed Lideri Jerome Powell da 21.30’da kameraların karşısına geçecek.